Teleskop #112

Haftalık ufuk turu…

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

• ABD Enerji Bakanlığı'nın (DOE) yeni raporuna göre, temiz enerji sektöründeki işler hızla büyüyor ve bu alandaki iş büyüme hızı, ABD'deki genel işgücü büyüme oranının iki katı oranına ulaştı. DETAY

• Sürdürülebilirlik derecelendirme şirketi EcoVadis, insan hakları teknolojisi ve analitiği şirketi Ulula'yı satın aldığını duyurdu. Satın alma, kuruluşların tedarik zincirleri genelinde insan hakları etkisini iyileştirmelerine ve yeni düzenleyici gerekliliklere uymalarına yardımcı olma yeteneklerini artırmayı amaçlıyor. DETAY

• BMW Group, Toyota ortaklığıyla 2028 yılında ilk seri üretim hidrojenle çalışan yakıt hücreli elektrikli aracını (FCEV) piyasaya sürmeyi planladığını duyurdu. DETAY

• TPG Rise Climate, veri merkezi kullanımlarındaki artıştan kaynaklanan ilave güç talebinin yarattığı emisyon zorluğunu yönetebilmek amacıyla, endüstriyel satış sonrası emisyon azaltma çözümleri sağlayıcısı Miratech'i satın aldığını duyurdu. DETAY

• Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), sürdürülebilirliğe odaklanan yatırımcı ilgisinin, halihazırda yeşil yatırımlara odaklanmak yerine, 'kahverengiden yeşile' geçişi sağlayan yatırımlara doğru önemli bir kayma gösterdiğini ve AB'de geçişe odaklanan fonlara gelen net girişlerin, son 2 yılda çevre fonlarına gelen girişleri neredeyse iki katına çıkardığını söyledi. DETAY

• Microsoft, yeni bir tedarikçi karbon giderme ekibi kurarak sürdürülebilirlik konusuna ne kadar odaklı olduğunu gösterdi. Bu girişim, şirketin son yıllarda önemli ölçüde genişleyen bulut ve yapay zeka operasyonlarıyla ilişkili olarak artış kaydeden karbon ayak izini ele almayı amaçlıyor. DETAY

• Çin, Sanayi ve Enformasyon Teknolojileri Bakanlığı (MIIT) tarafından yayınlanan bir bildiriyle yeni çelik kapasitesi onaylarını askıya aldı ve sektör için uzun süredir devam eden kapasite "takas" politikasını durdurduğunu ilan etti. DETAY

• Papa Francis ve Güneydoğu Asya'nın en büyük camisinin baş imamı, Perşembe günü din kaynaklı şiddetle mücadele etme ve çevreyi koruma sözü vererek, Francis'in Endonezya ziyareti çerçevesinde dinler arası dostluk ve dayanışma çağrısı yaptı. DETAY

SAĞLIK

• Yeni bir çalışma, perimenopoz sırasında hormon tedavisi gören postmenopozal kadınların, görmeyen kadınlara göre daha yavaş yaşlandığını buldu. Çalışmaya göre, hormon tedavisinin olumlu etkileri, postmenopozal kadınlar için düşük sosyoekonomik statünün yaşlanma üzerindeki olumsuz etkisini büyük ölçüde ortadan kaldırdı. DETAY

• Çok sayıda çalışma ile, gece ışığına maruz kalma ile diyabet riski arasındaki olası bağlantı incelendi. The Lancet Regional Health – EuropeTrusted Source dergisinde yakın zamanda yayınlanan yeni bir çalışmada, bilim insanları geceleri parlak ışıktan kaçınmanın tip 2 diyabetin gelişimini geciktirmenin veya önlemenin ucuz ve kolay bir yolu olabileceğini ortaya koydu. DETAY

• ABD'li ilaç üreticisi Eli Lilly, genetik ilaçlar geliştirmek için yapay zeka odaklı özel şirket Genetic Leap ile bir araştırma anlaşması imzaladı. DETAY

• Beyninizin yapısı depresyon riskinizi etkiliyor mu? Yapılan araştırmalar depresyon geçiren kişilerde beyindeki nöron ağının daha büyük göründüğünü ortaya koyuyor ki bu, depresyonun nedenleri hakkındaki görüşleri değiştirebilecek bir bulgu. DETAY

DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA

• Klasik bilgisayar oyunu Doom'un yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir yeniden yaratımı, herhangi bir bilgisayar kodu veya grafik olmadan normal şekilde oynanabilir. Modeli oluşturan Google Research'ten Dani Valevski ve meslektaşları, AI'nın puanlar, mühimmat seviyeleri ve harita düzenleri gibi orijinalin tüm özelliklerini koruyarak 20 saniyeye kadar oynanabileceğini iddia ediyor. Bu süreden sonra modelin belleği tükenmeye başlıyor ve illüzyon dağılıyor. Araştırmacılar, benzer AI modellerinin tıpkı bugün metin ve resim oluşturdukları gibi gelecekte de sıfırdan oyun oluşturmak için kullanılabileceğini söylüyor. (Bu arada belirtmem lazım, habere konulan görsel, Doom’dan başka bir oyun izlenimi yaratıyor) DETAY

• Japonya merkezli girişim Helisel Füzyon, füzyon reaksiyonlarının sürekli bir şekilde gerçekleşebileceği, dünyanın ilk nükleer füzyon rejimini 2034 yılında faaliyete geçirmeyi ve 2040'larda ticari operasyonlara başlamayı planlıyor. DETAY

• Bilim insanları, sismik dalgalar aracılığıyla Dünya'nın merkezini inceleyerek, dış çekirdekte halka benzeri bir yapı keşfetti. Hakemli bilimsel dergi Science Advances'taki bir makalede ayrıntılandırılan araştırmada, gizemli yapının dış çekirdeği meydana getiren eriyik metal havuzu içinde yer aldığı belirtildi. Ekvator'a paralel uzanan yapı, donut ve simit benzeri hamur işi çöreklere benzetiliyor. DETAY

• NASA öncülüğündeki bilim insanlarından oluşan bir araştırma ekibi, Dünya'yı saran ve varlığı onlarca yıl önce teorik olarak ortaya atılan zayıf elektrik alanını resmen keşfetti. Hakemli bilimsel dergi Nature'da yayınlanan yeni bir makaleye göre keşif, NASA'nın Endurance roketinden gelen veriler sayesinde mümkün oldu. Mayıs 2022'de fırlatılan yörünge altı aracı, yaklaşık 770 kilometre yüksekliğe ulaşarak bölgedeki elektrik yükü değişimlerini ölçmüştü. Araştırmacılar varlığını teyit ettikleri bu olguyu "ambipolar elektrik alanı" diye tanımlıyor. Üstelik bu olgunun Dünya'nın ve Güneş Sistemi'nin evriminde önemli bir rol oynadığı düşünülüyor. DETAY

• İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi akademisyenleri, kükürtlü kayısı çekirdeği kabuğundan elde edilen aktif karbon sayesinde hızlı şarj imkanı sağlayabilen süper kapasitörlerin gücünü daha da artırdı. DETAY

• Bluetooth, ‘Bluetooth 6.0’ adlı yeni bir teknolojiyle karşımıza çıktı. 9to5Mac’e göre Bluetooth SIG (Bluetooth Özel İlgi Grubu olarak da bilinir), bu güncellemenin Apple’ın cihaz izleme özelliğini geliştirmeyi amaçladığını açıkladı. Bluetooth 6.0, Apple’ın Find My ağı için ‘gerçek mesafe farkındalığı’ sağlamayı amaçlıyor. Özellikle Find My ağı, kayıp cihazlarınızı bulmanıza yardımcı olabilecek bir özellik. DETAY

• Araştırmacılar, belirli radyoaktif gazlara karşı yüksek hassasiyetle gerçek zamanlı ölçümler sağlayan yenilikçi bir aerojel yarattılar. Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) ekibi tarafından yönetilen bir grup tarafından üretilen aerojel, nükleer güç reaktörlerinin işleyişini izlemek için kritik hale gelebilir. DETAY

• ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere bir dizi ülke, uluslararası standartlar ve insan hakları örgütü olan Avrupa Konseyi (COE) tarafından hazırlanan “yapay zeka güvenliğine ilişkin anlaşmayı” imzaladı. DETAY

• Kore Elektroteknoloji Araştırma Enstitüsü (KERI), genellikle "Ana Makineler" olarak adlandırılan ve diğer makineleri yapan makinelerin temel bileşeni olan "CNC tahrik sistemi" teknolojisini ülke sınırları içinde geliştirmeyi başardı. DETAY

ENERJİ / ULAŞIM

• Alman elektrikli havacılık start-up'ı Volocopter'in VoloCity elektrikli hava kabini, sertifikasyon yolunda önemli bir engeli aştı: Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt; DLR), model üzerinde statik titreşim testlerini başarıyla gerçekleştirdi. DETAY

• Hyundai Mobis, EV'ler için enerji dönüşümünde önemli bir bileşen olan indüktörlerde pahalı nikel metalinin kullanımını azaltan yeni bir malzeme geliştirdi. Hyundai, nikel içeriğini %50'den %30'a düşürmeyi başardı. DETAY

SİBER GÜVENLİK

• Geçtiğimiz hafta Planned Parenthood ofisi, bir fidye yazılımı grubunun, veri sızmasına sebep olan bir siber saldırısına uğradı. Saldırı haberi, Planned Parenthood'dan 93 GB veri çaldığını iddia eden RansomHub adlı bir fidye yazılımı grubundan geldi. Grup, çalınan verileri bir hafta içinde sızdırmakla tehdit ediyor. DETAY

• FBI, Kuzey Kore'deki bilgisayar korsanlarının kripto para şirketlerine sosyal mühendislik saldırıları düzenlediğini, özellikle mevcut çalışanları hedef aldığını belirterek ilgilileri uyardı. DETAY

• ABD Federal hükümeti, Rusya'yı dezenformasyon yaymak için ABD'li influencer’ları finanse etmekle suçluyor. İddiaya göre, Rus haber kuruluşu RT, YouTube videoları aracılığıyla propaganda yaymaları için ABD'li sağ eğilimli  influencer’lara yaklaşık 10 milyon dolar ödeme yapmış. DETAY

• Wall Street Journal'ın perşembe günkü haberine göre, bu yaz internete sızdırılan Walt Disney verileri arasında şirketin finansal ve strateji bilgilerinin yanı sıra bazı personel ve müşterilerin kişisel bilgilerinin de yer aldığı belirtildi. DETAY

İNSANLIK/MERAK

• İsrail ordusu dün, Gazze Şeridi'nin altındaki bir tünelde altı İsrailli rehinenin ölü bulunduğunu söyledi. Bu duyuru, aylardır kaynayan kamuoyu öfkesini artırdı . Bu, İsrail'de protestoları ve bölünmeyi teşvik ediyor. DETAY

• Çikolata üreticilerinin kakao meyvesiyle olan geleneksel ilişkisi meyvenin çekirdeğini kullanmak ve kalanını atmak şeklinde. Ancak İsviçre'de gıda sektöründe çalışan bilim insanları, kakao meyvesinin tamamını kullanarak çikolata üretmenin bir yolunu buldular. Üstelik şeker de kullanmadan... DETAY

• Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, sokakta yaşayan hayvanlarla ilgili yeni yasal düzenlemenin iptal isteminin esastan görüşülmesine karar verdi. DETAY