Teleskop #113

Haftalık ufuk turu...

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

• Su kaynaklarının “sonsuza dek kimyasallardan” arındırılmasının zor olduğu ve bu kimyasalların önemli sağlık ve çevre riskleri oluşturduğu bilinmekte. Ancak Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MIT) bir araştırma ekibi, bu soruna doğal bir çözüm sunabilecek, umut verici yeni bir filtrasyon malzemesi geliştirdi. Doğal ipek ve selülozdan yapılan malzeme, sudan PFAS ve ağır metalleri gidermede etkileyici bir performans gösterdi. Ayrıca, filtre zamanla kirlenmesini önleyen antimikrobiyal özelliklere sahip. DETAY

• İtalya'nın Dolomitleri'ndeki en büyük buzul 2040'a kadar tamamen yok olabilir. Marmolada buzulunun yüzeyinin 70 hektarlık bölümünün son beş yılda yok olduğu görüldü ki bu büyüklük 98 futbol sahasına eşdeğer. Bilim insanlarına göre buzul günde 7 ila 10 santimetre kalınlık kaybediyor ve 2040'a kadar tamamen erime riski taşıyor. DETAY

• Google Research, şehirlerin aşırı sıcaklıkla mücadele etmesine yardımcı olmak için yapay zekadan yararlanıyor. Ekibin yeni geliştirilen Isı Dayanıklılığı aracı, şehir planlamacılarının soğutma müdahalelerinin potansiyel etkisini ölçmesine yardımcı olmak için uydu ve hava görüntülerini analiz ediyor. Bahis konusu sistem, yeşil alan kapsamı ve çatı yansıtma gibi unsurları değerlendirmek için nesne algılama ve diğer modelleri kullanan yapay zeka destekli bir sistem. Bu ayrıntılı yaklaşım, şehir yetkililerinin daha fazla ağaç dikme ve yüksek yansıtıcı yüzeylere sahip serin çatılar ekleme gibi stratejilerin etkilerini görselleştirmesine olanak tanıyor. DETAY

• 9 Eylül'de, eski İtalyan başbakanı Mario Draghi'nin AB rekabet gücüne ilişkin raporu yayımlandı. Rapor, uzun zamandır bekleniyordu. Avrupa rekabet gücünün geleceği raporu, iklim ve enerjiye güçlü bir şekilde odaklanarak, ortak bir karbon giderme ve rekabet gücü planının yanı sıra güvenliği artırma ve bağımlılıkları azaltma, inovasyon açığını kapatma gibi hususlarda planlar ortaya koyuyor. DETAY

• Unilever, çöpe gidecek bitki ve çiçekleri kullanarak koku yaratma konusunda yeni bir yaklaşımın öncülüğünü yapıyor. Tüketim malları devi, Nottingham Üniversitesi ve 60 dönümden fazla sera alanında bitki ve çiçek yetiştiren Bridge Farm Group'taki bilim insanlarıyla ortak çalışmalar gerçekleştirerek, çöpe gidecek petunyalardan, güllerden ve kadife çiçeklerinden uçucu yağların çıkarılması konusunda pilot bir çalışma gerçekleştirdi. DETAY

• Küresel profesyonel hizmetler firması Deloitte tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, dünya genelindeki dev şirketlerin büyük çoğunluğu, üst düzey yöneticilerin iklim değişikliğinin şirketleri üzerindeki etkisinden daha fazla endişe duymaya ve iklim ve sürdürülebilirlik girişimlerinin sunduğu doğrudan iş avantajlarına ve fırsatlara odaklanmaya başlamasıyla, son bir yıl içinde sürdürülebilirlikle ilgili yatırımlarını artırdı. DETAY

SAĞLIK

• Journal of the American Medical Association (JAMA)'da yakın zamanda yayımlanan yeni bir araştırma, üç farklı anti-hipertansif ilacın düşük dozlarını birleştiren yeni bir hapın, yalnızca bir anti-hipertansif ilaçla yapılan tedavi planından daha etkin sonuçlar ortaya çıkarttığını buldu. DETAY

DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA

• Apple'ın Glowtime etkinliğinde iPhone 16 ve Apple Watch Series 10 tanıtıldı. Yeni nesil AirPods Pro ve diğer beklenen ürünlerin tanıtımı ise ertelendi. DETAY

• Qualcomm, Samsung ve Google, karma gerçeklik (AR ve VR) teknolojisine dayalı yeni akıllı gözlükler üzerinde çalıştıklarını duyurdu. Qualcomm CEO'su Cristiano Amon, verdiği röportajda, bu gözlüklerin bir akıllı telefonla bağlantılı olarak çalışacağını belirtti. DETAY

• Dünyanın ilk petahertz frekans karıştırıcısı geliştirildi. MIT araştırmacıları tarafından geliştirilen petahertz frekans karıştırıcılar, ultra yüksek hızlarda çok daha büyük miktarlarda bilginin iletilmesini ve işlenmesini mümkün kılacak. Bu, iletişimde bir devrim anlamına geliyor. DETAY

• LG'nin yeni katlanabilir, gerilebilir, döndürülebilir ekranı moda sektörüne meydan okuyacak. Gerilebilir ekranlar artık üretilebilir hale geldiğinden, şirket bu ürünlerin çeşitli alanlarda kullanım imkanını artırmayı planlıyor. DETAY

• Avrupa Birliği Adalet Divanı, Google’ın kendi alışveriş arama sonuçlarını rakiplerin önüne geçirme uygulamasının haksız ve ayrımcı olduğuna karar verdi ve 2017 yılında şirkete verilen 2,4 milyar Euroluk cezayı onayladı. DETAY

• Avrupa'da estetik operasyonlara rağbet artarken, birçok kişi için pasaport kontrolünde sorunlar çıkabiliyor. Zira, havaalanı bilgisayarları göz bebekleri, kulaklar, burun ve ağız arasındaki mesafeyi, ağız ve gözlerin genişliğini kullanarak kimlik kontrolü yapıyor. Büyük çaplı yüz rekonstrüksiyonu veya kozmetik prosedürler geçiren kişiler, bu sebeple kimlik belirlemesinde sorun yaşayabiliyor. DETAY

• Teknoloji bazen hayatımızı kolaylaştırsa da korkutucu sonuçlar da üretebiliyor. CBS News'in haberine göre, Detroit'te 14 yaşında bir ergen, evine yapılan baskın sırasında, 3D printer ile bastırdığı silahlar ele geçirilerek tutuklandı. DETAY

ENERJİ / ULAŞIM

• Araştırmacılar, perovskit katmanını UV bozulmasından koruyan dama tahtası desenine sahip ultra ince bir perovskit güneş hücresi yarattılar. Lizbon Nova Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından geliştirilen tasarım, UV foton dönüşümünü geliştiren ve genel verimliliği artıran bir lüminesan aşağı kaydırma kapsülleyicisi içeriyor. DETAY

• StoreDot, silikon ağırlıklı pil teknolojisini prizmatik hücrelere aktardı. İsrailli şirket şimdiye kadar geliştirme çalışmalarında çoğunlukla kesecik hücrelerine odaklanmıştı. Şimdi, ilk kez, prizmatik alternatifin hızlı şarj kabiliyeti hakkında önemli veriler ortaya koyuyorlar. DETAY

• Yerli teknoloji firması Reeder, öz üretimi olan elektrikli aracını tanıttı. Tam adı ReeV Fancy olan araç, L6e kategorisinde küçük bir elektrikli araç olarak karşımıza çıkıyor. Şehir içi kullanıma uygun olarak tasarlanan araç, 7,5 kWh LFP batarya kapasitesiyle geliyor. Maksimum menzili ise 100 km olarak açıklandı. Aracın ulaşabildiği en yüksek hızın 45 km/sa olduğu belirtiliyor.

SİBER GÜVENLİK

• İngiltere merkezli bir geçici işçi bulma ajansı olan GigtoGig, Cybernews'in özel araştırmasının ortaya çıkardığına göre, yanlışlıkla büyük miktarda işçi verisini kamuoyuna ifşa etti. Ajans, on binlerce geçici işçinin pasaportlarını sızdırdı ve onları kimlik hırsızlığına ve diğer çeşitli dolandırıcılıklara maruz bıraktı. DETAY

İNSANLIK / MERAK

• Fransa'da bulunan bir Neandertal fosilinin genetik analizi, daha önce bilinmeyen bir soydan geldiğini, 50.000 yıldan uzun süre aşırı izolasyonda kalmış eski bir popülasyonun kalıntısı olduğunu ortaya koydu. J.R.R. Tolkien'in Hobbit'indeki bir karakterden esinlenerek Thorin adı verilen fosil, 2015 yılında Güney Fransa'daki Rhône Vadisi'ndeki Grotte Mandrin'de keşfedildi. Thorin, 42.000 ila 50.000 yıl önce yaşamış küçük bir grubun parçasıydı. Grup, ana Neandertal popülasyonundan ayrılan ve daha sonra genetik olarak izole kalmış çok daha eski bir Neandertal popülasyonunun kalıntısı gibi görünüyor. DETAY

• Avustralya, zihinsel ve fiziksel sağlık endişelerini gerekçe göstererek çocukların sosyal medya kullanımına yaş sınırı getirmeyi planlıyor. DETAY

• HBO, Harry Potter, Ron Weasley ve Hermione Granger'ı canlandıracak yeni karakterler aramaya başladı ve yakında yayımlanması planlanan TV uyarlaması için bir oyuncu seçimi duyurusu yaptı. DETAY