Teleskop #114
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Yaşam, çeyrek milyar yıl önce, büyük iklim olayları Dünya'nın biyosferini harap ederken zorlu bir sınavdan geçti ve sonuçta yalnızca bir avuç tür hayatta kaldı. Bilimsel çalışmalar bu büyük çöküşün karmaşık bir dizi olay tarafından yönlendirilmiş olduğunu ortaya koyuyor. Bu alandaki yeni bir çalışma, modern El Niño'lara benzeyen uzun süreli, yoğun iklim dalgalanmalarının söz konusu çöküşü hazırladığını ifade ediyor. DETAY
BlackRock, Global Infrastructure Partners (GIP), Microsoft ve MGX yeni bir ortaklık kurdu. Söz konusu ortaklık 100 milyar dolarlık yatırımla AI altyapısını devrimsel bir şekilde değiştirmeyi hedefliyor. Global AI Infrastructure Investment Partnership (GAIIP), yapay zekanın yeteneklerine olan talebi karşılamak için veri merkezleri ve enerji altyapısı inşa etmeye ve genişletmeye odaklanıyor. DETAY
Hayvanların ve kara bitkilerinin evrimleştiği son 500 milyon yıl boyunca gezegenimizin ortalama yüzey sıcaklığı çok değişti. Bu süre zarfında ortalama küresel yüzey sıcaklığı 24°C (75°F) dereceden 36°C'ye (97°F) kadar yükseldi. Washington DC'deki Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nden Emily Judd, bu konuda şimdiye kadar yapılan en titiz çalışma konusunda bilgi verdi ve "Araştırmamız, sera aralıkları sırasındaki [CO2 seviyeleri yüksek olduğunda] sıcaklıkların önceki [çalışmaların] gösterdiğinden daha yüksek olabileceğini ortaya koyuyor" dedi. DETAY
Reuters'ın haberine göre Dünya Bankası, 2024 yılında iklim finansmanına rekor seviyede 42,6 milyar dolar fon aktardı. Bu, bir önceki yıl tahsis ettiği 38,6 milyar dolara göre yüzde 10'luk bir artış anlamına geliyor. DETAY
COP29, iklime yönelik taahhütlerin artış göstermesiyle birlikte, enerji depolama ve yenilenebilir enerji şebekelerini güçlendirmeyi amaçlıyor. DETAY
SAĞLIK
Migren ağrıları dünya çapında milyarlarca insanı etkiliyor ve yeni bir araştırma, ubrogepant isimli ilacın migren tamamen başlamadan önce bile ağrıyı durdurabileceğini öne sürüyor. DETAY
137 klinik araştırmayı kapsayan bir meta-analiz, triptan ilaçlarının migren tedavisinde en etkili ilaçlar arasında olduğunu, daha yeni ditan ve gepant ilaçlarının ise daha düşük puan aldığını ortaya koydu. DETAY
Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink Salı günü, görme yeteneğini geri kazandırmayı amaçlayan deneysel implantının ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin "çığır açan cihaz" unvanını aldığını açıkladı. FDA'nın “çığır açan cihaz” etiketi, yaşamı tehdit eden durumların teşhisini veya tedavisini sağlayan belirli tıbbi cihazlara veriliyor. DETAY
Apple, Apple Watch'taki uyku apnesi algılama özelliği için FDA onayı aldı. Bu özellik, kullanıcıların uykularını izlemelerine ve solunum bozukluklarını tespit etmelerine yardımcı olmayı ve uyku apnesini yönetmek için tıbbi düzeyde bir araç sağlamayı amaçlıyor. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
Kaliforniya merkezli bir pil teknolojisi şirketi olan Lyten, NASA ve Savunma Bakanlığı (DoD) tarafından lityum-kükürt pil teknolojisini 2025 görevi için Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) göndermek üzere seçildi. Enerji yoğun, hafif hücreler astronotların uzay yürüyüşlerinde geçirebilecekleri süreyi dört saatten sekiz saate çıkarabilme potansiyeli taşıyor. Ayrıca, söz konusu hücreler Starlink'in güvendiği gibi düşük yörüngeli uyduları daha uzun süre yörüngede tutabilirler. DETAY
Eğitilmiş sıçanlar, gelişmiş koku alma duyularını kullanarak milyarlarca dolarlık yasadışı yaban hayatı ticaretine karşı koymaya yardımcı olabilir. Sivil toplum kuruluşu APOPO, bazı bölgelerde çatışma sonrasında kara mayınlarını koklamak ve tüberkülozu tespit etmek için halihazırda güney dev keseli sıçanlarını (Cricetomys ansorgei) kullanıyor. Yeni bir çalışmada, APOPO'dan Isabelle Szott ve Kate Webb ile meslektaşları, keseli sıçanların yaygın şekilde kaçakçılığı yapılmakta olan, nesli tükenme tehlikesi altındaki dört türe yönelik dokuları tespit etme yeteneğini test ettiler: Gergedan boynuzu, fil dişi, pangolin pulları ve Afrika abanozu. DETAY
Morse Micro, yepyeni bir Wi-Fi HaLow rekoru kırdı ve 900MHz Wi-Fi HaLow üzerinden, 16 kilometre (yaklaşık 10 mil) uzaklıktan görüntülü görüşme bağlantısı sağladı. Bu rekor kıran saha testi, San Francisco'nun Ocean Beach semtinde gerçekleşti ve GHz altı Wi-Fi HaLow sinyallerinin uzun mesafelere (özellikle zorlu, gerçek dünya koşullarında) kablosuz olarak nasıl ulaşabileceğini gösterdi. DETAY
Kira tespit davalarında yeni bir dönemin kapıları açıldı. İstanbul’da bir ev sahibi ödenen bedelin düşük kalması nedeniyle kiracısına kira tespit davası açtı. Bilirkişi incelemesi ile güncel değer belirlendi. Ancak taraflar rakama itiraz edince duruşmadan şu karar çıktı: “Yapay zekâdan da yararlanarak yeni rapor hazırlansın.” Hukukçular yeni karşılaşılan bu durumun tüm anlaşmazlıklara örnek teşkil edebileceğini belirtiyor. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Kimyasal reaksiyonlar yerine radyoaktif bozunmayla çalışan bir nükleer pil onlarca yıl süreyle enerji sağlayabilir. Şimdiye kadarki en verimli tasarım bu konsepti gerçeğe daha da yaklaştıracak gibi duruyor. DETAY
Westinghouse’un uzunca bir süre su olmadan çalışabilen devrimsel nükleer mikroreaktörü eVinci için test aşamasına geçiliyor. Testlerin 2026’da başlaması hedefleniyor. DETAY
Michigan Üniversitesi'nde ticari olarak satılan diz destekleri ve drone motorları kullanılarak üretilen bir dizi diz dış iskeletinin, kaldırma ve taşıma görevlerindeki yorgunluğun azaltılmasına yardımcı olduğu ortaya konuldu. ETAY
Araştırmacılar, bir 5D bellek kristalinde tüm insan genomunu depoladılar. Southampton Üniversitesi'ndeki bir ekip, kristalin, bilim izin verirse milyarlarca yıl sonra bile insanlığı yok olmaktan kurtarmak için bir plan görevi göreceğini öngörüyor. DETAY
SİBER GÜVENLİK
Askeri kaynaklar, gelecekte savaşların yalnızca askerler ve tanklarla değil, görünmez silahlarla, siber sistemler kullanılarak yapılacağını sıklıkla ifade ediyordu. Bir zamanlar spekülatif görünen bu tahmin, Hizbullah'ın pager cihazlarının uzaktan müdahalelerle, karmaşık bir siber saldırıyla patlatılmasının ardından gerçeğe dönüştü. Bu gerçek kısa süre içinde telsizlere yönelik olarak yapılan ikinci bir siber saldırıyla da teyit edilmiş oldu. DETAY
Türk vatandaşlarının kimlik bilgilerinin hackerler tarafından ele geçirildiği doğrulandı. Bilgisayar korsanlarının ele geçirdikleri verileri 'Yenilenmiş TC', 'Adres', 'GSM', '101m' ve 'GSM' (ikinci bir dosya) isimli beş farklı Google Drive dosyasında topladığı iddia edildi. Çalınan veriler arasında 108 milyon 571 bin 832 kişiye ait T.C. kimlik numarası, 82 milyon 322 bin 190 kişinin ikamet adresi ve 134 milyon 817 bin 279 cep telefonu numarası yer aldı. DETAY
Europol Çarşamba günü, uluslararası bir kolluk kuvveti operasyonuyla, büyük ölçekli uyuşturucu kaçakçılığı ve kara para aklamayı mümkün kılmasıyla ünlenen Ghost olarak bilinen şifreli bir iletişim platformunun çökertildiğini söyledi. Operasyon, birden fazla ülkeden 51 şüphelinin tutuklanmasıyla sonuçlandı ve tutuklu sayısının daha da artması bekleniyor. DETAY
Instagram Salı günü, genç kullanıcıları platformundaki tehlikelerden korumak için şimdiye kadar attığı en önemli adımı duyurdu ve milyonlarca genç hesabını otomatik olarak gizli hale getirecek ve bu kullanıcıların uygulamada görüntüleyebilecekleri içerik türlerini kısıtlayacak yeni "genç hesabı" ayarlarını uygulamaya koydu. DETAY
İNSANLIK / MERAK
YouTube, Communities özelliğini duyurdu. Söz konusu içerik, üreticilerin videoları dışında kendi içeriklerini paylaşabileceği ve tartışmalara katılabileceği bir ortam sağlıyor. Şirket ayrıca içerik üreticilerine, kanallarını daha kolay gezilebilir hale getirecek ve içerikleri bölümler halinde düzenleyebilecekleri yeni bir özellik sunmaya da hazırlanıyor. DETAY DETAY
Amazon, hibrit çalışma politikasını sonlandıracağını ve Ocak ayından itibaren çalışanlarının haftada beş gün ofise dönmesini zorunlu kılacağını duyurdu. DETAY
İsveç'te, ülkenin eğitim sisteminde yapılan ve küçük çocuklara yönelik oyun temelli eğitimden vazgeçileceği sinyalini veren yeni düzenlemeyle, çocuklar 2028'den itibaren, yani şu ankinden bir yıl önce, altı yaşında okula başlayacak. DETAY