Teleskop #118
Haftalık ufuk turu…
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Deloitte tarafından yapılan bir araştırmaya göre, tarımsal gıda sektörü yöneticilerinin %79'u sürdürülebilirlik stratejilerinden en az %2 gelir artışı; %74'ü sürdürülebilirlik yatırımlarıyla en az %2 maliyet düşüşü sağladığını belirtirken %60'ı da önümüzdeki iki yıl içinde sürdürülebilirlik stratejilerinden elde edilen değerin artacağını öngörüyor. DETAY
Carbon Brief ve The Guardian'ın ortak araştırması sevimsiz bir sonuç ortaya koydu: Ülkelerin yüzde 85'inden fazlası, Kolombiya'da düzenlenecek COP16 biyolojik çeşitlilik zirvesi öncesinde doğayı korumaya yönelik taahhütlerini sunmak için son tarihe uyamayacak. DETAY
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) bu hafta Reuters'a yaptığı açıklamada, Şubat 2023'ten bu yana dünya çapında mercan resiflerinde yaşanan kitlesel beyazlamanın kayıtlara geçen en kapsamlı beyazlama olduğunu söyledi. DETAY
OECD destekli bir komisyon, ülkelerin, ekonomik büyümesini en az %8 oranında azaltabilecek ve 2050 yılına kadar dünyadaki gıda kaynaklarının yarısını riske atabilecek “su krizini” çözmek için yeni bir uluslararası anlaşmaya ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. DETAY
Brezilya'nın kuzeyindeki kuraklık nedeniyle bu ay rekor seviyede düşen Paraguay Nehri'nin seviyesi, ülkenin Arjantin sınırındaki sulak alan bölgesinde su kullanımı konusunda balıkçılar ile pirinç çiftçilerini karşı karşıya getirdi. DETAY
Kanada temyiz mahkemesi, Ontario'nun iklim hedefinin gençlerin haklarını ihlal edip etmediğine karar verecek ve bu karar uluslararası alanda benzer davaları etkileyebilir. Bu yaz itibariyle 16 ila 28 yaş aralığındaki yedi kişi tarafından Ontario'ya karşı açılan dava, eyaletin sera gazı emisyonu hedefinin yetersiz olduğunu ve gençlerin yaşam, özgürlük ve güvenlik haklarının yanı sıra eşitlik haklarını da ihlal ettiğini iddia ediyor. DETAY
SAĞLIK
Hücreler üzerine yeni bir çalışma, birlikte kullanıldığında üçlü negatif meme kanseri hücrelerinin daha kolay yok edilebilecek bir duruma geri dönmesini sağlayan iki inhibitör tanımladı. Araştırmacılar, bulgularının, bu tedavisi zor meme kanseri türü için yeni bir tedavinin temelini oluşturup oluşturmayacağını belirlemek için klinik deneylerle doğrulanması gerektiğini ifade ediyorlar. DETAY
Bilim insanları, bir maymunun retinasındaki deliği kapatmak için insan kök hücrelerini başarıyla kullanarak, primata görme yeteneğini geri kazandırdılar ve yaşa bağlı görme kaybının tedavisi arayışında başarılı bir adım attılar. DETAY
Molecular Psychiatry dergisinde yayınlanan bir çalışma, kenevirin DNA'da belirgin bir iz bıraktığını gösteriyor. Çalışma ayrıca bu DNA değişikliklerinin ilk psikoz ataklarını yaşayan kişilerde, psikoz yaşamamış kullanıcılara kıyasla farklı olduğunu buldu. Bu durum, kenevir kullanımının DNA'yı nasıl değiştirdiğine bakmanın, psikoz geliştirme riski en yüksek olanları belirlemeye yardımcı olabileceğini öne sürüyor. DETAY
Yeni bir istatistiksel analizde araştırmacılar, Ozempic gibi kilo kontrolü ilaçlarının alkol ve opioid bağımlılığını azaltmaya yardımcı olabileceğine dair kanıtlar buldular. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
İngiliz-Avustralyalı madencilik grubu Rio Tinto, 6,7 milyar ABD doları değerindeki bir devralma işlemiyle dünyanın en büyük lityum üreticilerinden biri haline geliyor. DETAY
OpenAI, AI ajanlarının ağlarını düzenlemek için tasarlanmış deneysel bir çerçeve olan "Swarm"ı tanıttı. Bu beklenmedik sürüm, şirketin Swarm'ın resmi bir ürün olmadığı vurgusuna rağmen, endüstri liderleri ve AI etikçileri arasında kurumsal otomasyonun geleceği hakkında yoğun tartışmaları ateşledi. DETAY
Elon Musk’un uzay şirketi SpaceX, yeniden kullanılabilir roketi Starship’in 5. test uçuşunu başarıyla tamamladı. Test sırasında, roketin iticisi SpaceX’in “Chopsticks” adını verdiği dev robotik kollar tarafından havada yakalandı.
New York'taki Binghamton Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı “oldukça” yapay bir bitki yarattı. Bu yeni bitki yalnızca havayı temizlemekle kalmıyor, aynı zamanda elektrik de üretebiliyor. Grup, beş biyolojik güneş hücresi ve fotosentetik bakteriler kullanarak söz konusu hava temizleme bitkisini "eğlence amaçlı" olarak üretti ancak sonra üretilen bitkinin bazı pratik kullanımları olabileceğini fark etti. DETAY
Bilim insanları yeni bir “AGI” yani yapay genel zeka ölçütü üzerinde çalışıyor. Bu, gelecekteki yapay zeka modellerinin 'kötü amaçlı' etkilerini ölçmek için 75 zorlu testi barındıracak. DETAY
Hindistan'ın Keşmir Vadisi'nde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan dev bir fil kafatası, bilim dünyasını heyecanlandırdı. Yaklaşık 300 bin ila 400 bin yıl öncesine tarihlenen bu fosil, fil evrimi hakkında daha önce bilinmeyen detayları gün yüzüne çıkardı. DETAY
NASA ve NOAA (Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi) yaptığı açıklamaya göre, Güneş, 11 yıllık doğal döngüsünde "güneş maksimumu" veya “solar maksimum” olarak bilinen aktif döneme ulaştı. Bu dönemin önümüzdeki yıl boyunca devam edebileceği bildirildi. NOAA, mevcut solar maksimumu süresince daha fazla jeomanyetik fırtına yaşanabileceğini, bunun da önümüzdeki aylarda Kuzey Işıkları’nın (Aurora Borealis) daha sık görünmesine neden olacağını belirtti. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Çin’in önde gelen üreticilerinden Sany Renewable Energy, rüzgar türbini teknolojisindeki devasa büyümeyi bir adım daha ileri taşıyan bir gelişmeyi duyurdu. Şirket, 35MW'lik rüzgar türbinlerinin test edilebilmesine olanak sağlayacak dünyanın en büyük test ünitesini kullanıma sunduğunu açıkladı. Bu adım, rüzgar türbinlerinde yeni rekorların ufukta olduğuna işaret ediyor. DETAY
İklim değişikliğiyle mücadelede en büyük umutlardan biri olan jeotermal enerji, yeni teknolojilerle daha erişilebilir hale gelebilir. İsviçre merkezli EPFL'nin (École Polytechnique Fédérale de Lausanne) Deneysel Kaya Mekaniği Laboratuvarı (LEMR), dünyanın derinliklerindeki yüksek sıcaklıklarda bile kayaçların kırılabileceğini ve bu sayede suyun geçişine olanak tanınabileceğini gösterdi. Bu, sınırsız enerjiye açılan bir kapı olabilir. DETAY
İNSANLIK / MERAK
Washington eyaletinde bir kadın, bahçesinde yaklaşık 100 saldırgan rakun belirmesinin ardından acil yardım hattını aradı. DETAY