Teleskop #119
Haftalık ufuk turu…
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Birleşmiş Milletler'in Perşembe günü yayımladığı rapora göre, mevcut iklim politikaları sürdürülürse, yüzyılın sonuna kadar küresel ısınma 3 santigrat derecenin (5,4 Fahrenheit derece) üzerine çıkacak. Bu, on yıl önce tahmin edilen artışın iki katından fazla. DETAY
Bilim insanları, Louisiana ve Florida kıyılarında şişe burunlu yunusların nefesinde mikroplastik bulunduğunu tespit etti. Bu durum, deniz memelilerinin mikroplastik soluyabileceğine dair ilk kanıtı oluşturdu. DETAY
Yeni Avrupa COO'su Jean-Philippe Imparato'ya göre Stellantis, para cezası ödemek yerine 2025'e yönelik AB emisyon hedeflerini karşılamak amacıyla içten yanmalı motorlu otomobil üretimini azaltmaya hazır. Üretim kesintileri 1 Kasım gibi erken bir tarihte başlayabilir. DETAY
Bir BSR raporu olan “CSO at a Crossroads”, sürdürülebilirlikle ilgili önemli konuları vurguluyor. CSO'ların %83'ü, iddialı sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için diğer C-Suite liderleriyle iş birliğinin elzem olduğunu bildiriyor. CSO'ların %64'ü, düzenlemelerin anlamlı stratejik etki sağladığına inanıyor. CSO'ların %50'si zamanlarının çoğunu "yüksek etkili" işlere harcıyor ve bu da daha stratejik odaklanma ihtiyacını vurguluyor. DETAY
Bir İngiliz nakliye firması, karbon ayak izini azaltmak için özel gemilerinde yeni bir yelken teknolojisi uygulamasına gitti. FastRig, gemilerde yeniden donatılmak üzere geri çekilebilen bir kanat yelkeni ve yakıt kullanımı ile GHG emisyonlarını %30'a kadar azaltabiliyor. DETAY
Birleşmiş Milletler'in bugüne kadarki en büyük biyolojik çeşitlilik zirvesi olan COP16, Kolombiya'nın Cali kentinde başladı. DETAY
SAĞLIK
Kanınızdaki kafein seviyesi, taşıdığınız vücut yağ miktarını etkileyebilir ve bu da tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar geliştirme riskinizi belirleyebilecek bir faktör. Araştırmacılar, Mart 2023'te yayınlanan makalelerinde "Genetik olarak tahmin edilen daha yüksek plazma kafein konsantrasyonları, daha düşük BMI ve tüm vücut yağ kütlesiyle ilişkilendirildi" ifadesini kullanıyor. DETAY
Beta hücreleri, kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olan bir hormon olan insülin üretmek ve salgılamaktan sorumlu pankreas hücreleri. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, hafif tip 2 diyabetli yetişkinlerin düşük karbonhidratlı bir diyet benimseyerek beta hücresi işlevlerini artırabileceğini gösteriyor. Uzmanlar düşük karbonhidratlı diyetin sürdürülebilirliği konusunda endişeli ancak alternatif bir yol olarak değerlendirilebileceğini düşünüyorlar. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
Dünyanın en büyük drone üreticisi olan DJI, 2022 yılında kendisini “Çin askeri şirketi” olarak belirleyen ABD Savunma Bakanlığı'na dava açtı. Merkezi Çin'in Shenzhen kentinde bulunan DJI'nin 2024'te tüketici drone pazarının %90'ını kontrol edeceği tahmin ediliyor. DJI’nin Mavic 2 Pro gibi drone'ları genellikle hava fotoğrafçılığı benzeri sivil amaçlarla kullanılıyor. Drone’lar aynı zamanda Film ve TV gibi sektörler yanında hobi amaçlı kullanıcılar arasında popülerler. DETAY
Yüklü atomlarla egzotik kuantum yarıkları oluşturuldu ve bu yarıklar aynı anda iki yerde olma süperpozisyonunda bulunuyor. Bu, bu tür kuantum kusurlarının hem materyallerde hem de tüm evrende nasıl davrandığını daha iyi anlamaya yönelik ilk adım. Lüksemburg Üniversitesi'nden Adolfo del Campo, deneyin, temel kuantum fenomenlerini açıklığa kavuşturmak için yeni bir kuantum teknolojisi olan iyon tabanlı simülatörlerin kullanılmaya başlanmasının işareti olabileceğini söylüyor. Sonunda, bu simülasyonların, evrendeki süperpozisyon durumları gibi kuantum özelliklerinin, deneyimlediğimiz kuantum dışı dünyayı üretmek için nasıl ortadan kaybolduğuna dair karmaşık sorularla bile ilişkili olabileceğini belirtiyor. DETAY
Polonyalı robotik firması MAB Robotics, Honey Badger isimli dört ayaklı robotunun bir yüzme havuzunda koşuşturduğu görüntüleri yayımladı. Robot, su altında karada olduğu kadar iyi çalıştığı için arama ve kurtarma veya denetim gibi su altı operasyonlarında kolayca kullanılabilecek nitelikler taşıyor. DETAY
Eylül ayında bir siklonun kuzey Afrika'nın bazı bölgelerini vurması ve Sahra Çölü'nde büyük miktarda yağmur bırakması nedeniyle bir göl oluştu. Söz konusu göl, araştırmacıların Sahra'nın binlerce yıl önce nasıl göründüğünü incelemelerine yardımcı oluyor. Çöl bölgesi belki bir orman değildi, ama bugün olduğundan çok daha nemli bir ortam olduğu tahmin ediliyor. DETAY
Kurutulmuş hücreler akşam yemeğinde yenilebilir mi? En azından karbon yutan bakteriler üzerinde çalışan ve bol sermayeyle donatılmış yeni bir biyoteknoloji girişimi bizleri buna ikna etmeyi umuyor. İddiaları gerçek olamayacak kadar iyi görünüyor: Bildiğiniz havadan yiyecek üretebildiklerini söylüyorlar. DETAY
Universal Music Group cuma günü country müzik yıldızı Brenda Lee'nin 1958 hit şarkısı "Rockin' Around the Christmas Tree"nin İspanyolca versiyonunu, SoundLabs'ın yapay zeka teknolojisini kullanarak yayımladı. DETAY
Uzaylı bir ayıcığı andıran minik, sekiz bacaklı yaratıklar olan tardigradlar, Dünya'daki herhangi bir canlıdan daha dayanıklı. Bu küçük yaratıklar, insanlar için ölümcül seviyeden neredeyse 1.000 kat daha yüksek olan muazzam miktarda radyasyona dayanabiliyor ve başka hiçbir organizmanın dayanamayacağı zorlu ortamlarda hayatta kalabiliyor. Yakın zamanda keşfedilen bir tardigrad türü, bu mikroskobik canlının yüksek dozda gama ışınlarına maruz kaldığında DNA'sında oluşan hasarı nasıl onardığına dair yeni bilgilere ulaşılmasını sağladı. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Türkiye’nin "yenilenebilir enerji ve enerji dönüşümü 2035 yol haritası" açıklandı. Buna göre ülkemizin 2035 yılı RES-GES kurulu güç hedefi 120.000 MW ve bu alanda 80 milyar dolar yatırım hedefleniyor. DETAY
Dünya çapında bir ilk olarak, Alman-İsviçreli ekipman üreticisi Liebherr, hidrojenle çalışan büyük bir tekerlekli yükleyici olan L566 H prototipini piyasaya sürdü. İnşaat şirketi Strabag ile iş birliği yapan yükleyici, Avusturya'daki Gratkorn maden ocağında iki yıllık bir pilot projenin parçası olarak faaliyet gösteriyor. DETAY
Bir füzyon enerjisi firması pilot tesis tasarımının ilk ayrıntılarını açıkladı. Tokamak Energy, pilot tesisinin 800 megavat (MW) füzyon gücü ve 85MW net elektrik üretebileceğini iddia ediyor. Bunun 70.000'den fazla Amerikan evine güç ve ısıtma sağlamak için yeterli olacağı bildiriliyor. DETAY
Tesla, dün 7 milyonuncu elektrikli otomobilini ürettiğini doğruladı. Bu, otomotiv endüstrisinin “elektriklenmesine” büyük ivme kazandıran şirket için önemli bir kilometre taşı. DETAY
SİBER GÜVENLİK
Şirketin (ve dünyanın) yapay genel zekanın (AGI) gelişine hazır olduğundan emin olmak amacıyla çalışan OpenAI araştırmacısı Miles Brundage görevinden istifa etti ve kimsenin bundan sonra olacaklara hazır olmadığı konusunda uyarıda bulundu. DETAY
Cybernews araştırma ekibi 8 Ağustos'ta Alman gözlük perakendecisi Brillen yüzünden meydana gelen bir bilgi sızıntısı keşfetti. Şirket müşterilerine hem çevrimiçi ortamda hem de Almanya ve diğer Avrupa ülkelerindeki fiziksel mağazalarında geniş bir gözlük ve kontakt lens yelpazesi sunuyor. Büyük veri sızıntısı, Almanya'daki 3,5 milyondan fazla müşteriyi ve şirketin İspanya ve Avusturya'daki bağlı kuruluş sitelerini etkiledi. DETAY
Cumhuriyetçi ABD başkan adayı Donald Trump'ın kampanya e-postalarını ele geçirmekle suçlanan İranlı bilgisayar korsanı grubu, başlangıçta ana akım medyanın ilgisini çekmese de, çalınan materyalleri yayımlamak suretiyle dikkat çekti. DETAY
ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı Sivil Haklar Ofisi'nden alınan bir belgeye göre, bu yılın başlarında UnitedHealth'in yan kuruluşu Change Healthcare'e yapılan fidye yazılımı saldırısı nedeniyle 100 milyondan fazla kişiye ait veriler ifşa oldu. DETAY
İNSANLIK / MERAK
ABD Enerji Bakanlığı (DOE), genç kitleleri nükleer enerjinin ardındaki bilimle tanıştırmanın yenilikçi bir yolunu buldu: Bir çizgi roman. Yeni yayınlanan Spark Squad Nuclear çizgi romanı, üç ortaokul öğrencisinin nükleer enerjiyi eğlenceli ve ilgi çekici bir şekilde öğrenirken yaşadıkları maceraları konu alıyor. DETAY
