Açılışı, muhteşem bir haberle yapalım…
Oxford Sözlüğü, yılın kelimesi olarak sosyal medyada yeni bir anlam kazanan "beyin çürümesi"ni seçti. 37.000'den fazla kişi, Oxford İngilizce Sözlüğü'nün yayıncısı olan Oxford University Press tarafından hazırlanan altı kelimelik kısa listeden kazananı belirlemek için oy kullandı. 170 yıllık bu terim, eskiden kişinin çeşitli nedenlerle mental kapasitesinin çöküşe uğraması anlamını taşıyordu. Ancak artık, anlamsız içerikler tüketmekten dolayı insanın yaşadığı bir çöküşe işaret ediyor. DETAY
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
BNP Paribas Asset Management (BNPP AM), Avrupa'nın enerji dönüşümünü hızlandırmak için 750 milyon Avroluk ilk altyapı özel sermaye fonu olan BNP Paribas Low Carbon Transition Infra Equity Fund I'i piyasaya sürdü. BNP Paribas Group, fonu 400 milyon Avroluk bir taahhütle destekledi. DETAY
PwC Lüksemburg raporu, 2024 yılında şirketlerin %55'inin Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) uyumu için hazırlık yaparken veri kalitesini ve tutarlılığını korumada zorluklar öngördüğünü ortaya koyuyor. Direktif, şeffaf ESG raporlamasını zorunlu kılıyor ve işletmeleri sürdürülebilirliği operasyonlarına ve değer yaratma stratejilerine entegre etmeye zorluyor. DETAY
Dünya Bankası, dünyanın en yoksul ülkelerine yönelik kredi kolu için 100 milyar dolarlık finansman hedefine ulaştı ve bu durum, iklim dayanıklılığı finansmanında artış umudu yarattı. DETAY
Bulut örtüsündeki değişiklikler, son iki yıldır küresel sıcaklıkların iklim modellerinin tahminlerini aşmasının nedenini açıklayabilir. 2023 ve 2024'te sıcaklık rekorları defalarca kırıldı ve her iki yılda da ortalama sıcaklıklar sanayi öncesi seviyenin yaklaşık 1,5°C üzerine çıktı. İklim değişikliği ve El Niño bu durumda kısmen suçlu olsa da, bu faktörlerin hiçbiri olağanüstü sıcaklığı tam olarak açıklamıyor. Araştırmacıların yeni bulgusu, cevabın 2023'te alçak bulut örtüsündeki keskin bir düşüşte yattığına inanıyor. Bu değişikliğin, Dünya'nın albedosunu (gezegenin güneş radyasyonunu uzaya geri yansıtma yeteneği) azaltarak sıcaklıklarda artışa neden olduğu düşünülüyor. DETAY
Arktik bölgesinin alarm verici bir hızla eridiği biliniyor. Bölge, aşırı sera gazı emisyonları nedeniyle her on yılda bir buz kütlesinin %12'sini kaybediyor. Arktik deniz buzunun ortadan kalkması, küresel hava düzenini bozmak ve Arktik ekosistemlerini tahrip etmek gibi bir dizi olumsuz sonuca yol açma potansiyeli taşıyor. DETAY
Gezegenin ekosistemlerinde insan kaynaklı değişiklikler nedeniyle benzeri görülmemiş bir tür yok oluşu döneminden geçiyoruz. Bu, insan faaliyetlerinin toprak ve yaşam arasındaki ilişkileri ilk kökten değiştirişi değil. Aşağıda sunduğumuz bilinen bir fotoğraftaki görüntü, bunun bir kanıtı. Fotoğraf, 19. yüzyılda Kuzey Amerika’nın batısında bizonların ne ölçüde katledildiğini ortaya koyan çok önemli bir kanıt ve bir insanın koca bir bizon kafatası dağının üzerindeki görüntüsünü yansıtıyor. DETAY
Petrol ve gaz yatırımlarını iklim düzenlemelerinden koruyan büyük bir enerji anlaşmasında yapılan yeşil reformlar, önemli bir eşiği aştı. Enerji Şartı Anlaşması'na (ECT) üye 51 hükümet, fosil yakıtlar için korumaları kaldırmak üzere anlaşmaya vardı. DETAY
SAĞLIK
Bir ilacın herkes tarafından bilinen bir marka haline gelmesi nadirdir. Hele bir süperstar haline gelmesi daha da nadirdir, ancak manşetlere çıkma yeteneğiyle Ozempic, ilaçların Taylor Swift'i demek çok da yanlış olmasa gerek. Peki bu inanılmaz yükselişin ardında tam olarak ne var? İlaç ve türevleri popülerlik kazanırken, araştırmacılar sağlık üzerindeki olumlu etkilerinin nasıl çalıştığını bulmak için yarışıyor. Geçtiğimiz yıl, kilo kaybı için onaylanan bir Ozempic versiyonu olan Wegovy'nin kalp krizi ve felç riskini neredeyse yüzde 20 oranında azalttığı ortaya konuldu. "Ozempic gebeliklerinin" ortaya çıkması, doğurganlık artışına işaret etti. İnsanlar depresyon ve anksiyete üzerinde olumlu etkilerini fark etmeye başladı. Mayıs ayında, sonuçlar üç yıllık bir deneme sırasında diyabetli kişilerde böbrek yetmezliği ve ölüm riskini de azalttığını gösterdi. Temmuz ayında, ilacın başka bir versiyonunun Alzheimer hastalığı olan kişilerde beyin küçülmesini azalttığı ve bilişsel gerilemeyi yavaşlattığı bulundu. DETAY
Dünya çapında yayılan H5N1 kuş gribi virüsü, daha önceki türlere göre insanları daha kolay enfekte ediyor. Dahası, tek bir mutasyon, burun ve boğazlarımızı kaplayan hücreleri enfekte etmesini kolaylaştırabilir ve hava yoluyla bulaşma olasılığını artırabilir. Bu değişim tek başına virüsün bir pandemiye neden olabilmesi için yeterli değil. Ancak, bu mutasyona sahip bir virüs, bir insan gribi virüsüyle gen alışverişinde bulunursa, bu yeteneği neredeyse anında kazanabilir. Kaliforniya'daki Scripps Araştırma Enstitüsü'nden Ian Wilson, "Ne kadar çok insan enfekte olursa, bu olasılık o kadar artar" diyor. DETAY
Kısa zaman önce, şişe burunlu yunuslardan alınan 89 yağ örneğini inceleyen bir araştırmacı ekibi, fentanil de dahil olmak üzere yüksek düzeyde uyuşturucuya rastladı. Bu bulgu, uyuşturucuların okyanusa karıştığını gösteriyor. DETAY
Almanya, Polonya ve İspanya'da bu sonbaharda kanalizasyonlarda çocuk felci virüsüne rastlanmasının ardından sağlık yetkilileri alarma geçti. DETAY
Visseral yağın, yüksek vücut kitle indeksi (VKİ) ile Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein birikimi arasındaki bağlantıya önemli ölçüde katkıda bulunduğu ortaya konuldu. St. Louis, MO'daki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi-Mallinckrodt Radyoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, 1-5 Aralık tarihleri arasında düzenlenen Kuzey Amerika Radyoloji Derneği Yıllık Toplantısı'nda yaptıkları üç küçük çalışmadan elde edilen sonuçları sundular. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
ODTÜ'lü araştırmacılar, insan beynindeki hafıza ve işlem birimlerinin birleşiminden ilham alarak geliştirdikleri mikroelektromekanik sistemler (MEMS) tabanlı nöristör aygıtıyla, cep telefonlarının şarj süresini bir yıla kadar uzatmayı hedefliyor. İnsan beyninin sadece 25 watt enerji tükettiğini ancak bunu aynı işlemleri gerçekleştiren bir işlemciyle yapmaya kalktığınızda 25 megawatt enerjiye ihtiyaç duyulduğunu ifade eden araştırmacılar, beyindeki hafıza ve işlemci biriminin entegrasyonunun, enerji verimliliği açısından kritik olduğunu söyleyerek, cep telefonlarındaki transistörlerin MEMS nöristörler ile değiştirilmesi durumunda, telefonların bir yıl boyunca şarj edilmesine gerek kalmayacağını belirtti. DETAY
Çin, Cumartesi günü ilk Long March 12 roketini fırlattı ve bu, mürettebatlı ay planlarında bir ilerlemeye işaret ediyor. İki aşamalı, 62 metre yüksekliğindeki Long March 12, 30 Kasım'da Wenchang Ticari Uzay Fırlatma Sahası'ndan Doğu Saatiyle 09:25'te (1425 UTC) havalandı. DETAY
Geçtiğimiz Kasım ayında, iki eski United Healthcare hastasının mirasçıları, sigorta şirketinin, yaşlı hastaların doktorları tarafından onaylanan taleplerini reddetmek için bir yapay zeka algoritması kullandığını iddia ederek Minnesota'da dava açtı. DETAY
OpenAI, 5 Aralık’ta canlı yayınlar aracılığıyla yeni özelliklerini paylaşacağı ve demo gösterimleri yapacağı 12 günlük bir duyuru serisi başlatacağını açıkladı. DETAY
New York City, çok fazla araba ve çok az park yeri olan, yoğun bir şehir. Bu durum, şehir açısından park denetimini hayati hale getiriyor. Yerel yönetim, bu yılın başlarında bazı otobüslerine yeni AI destekli kameralar takarak, denetim yeteneklerini artırmak adına büyük bir adım attı. Ancak, ardından sorunlar başladı. Bazı AI kameralar, otobüs duraklarını engellediği varsayılan arabalara hatalı olarak binlerce park cezası yazdı. DETAY
AT&T, 2029 yılına kadar eski tip bakır iletişim şebekelerinin çoğunu emekliye ayırmayı hedefliyor. Bu durum; kullanıcıların kablosuz, fiber ve hatta uydu teknolojisine taşınması gerektiği anlamını içeriyor. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
ABD'li Paraclete Energy şirketi, SILO Silicon adlı pil anot malzemesi üzerine bir çalışma sundu. Çalışmaya göre, anot malzemesi pillerin ağırlığını yüzde 50 oranında azaltma potansiyeline sahip. DETAY
SİBER GÜVENLİK
İtalya'nın veri koruma düzenleyicisi, Cuma günü yaptığı açıklamada, İtalyan yayıncı GEDI'yi, AB kurallarının ihlal edilebileceği endişesiyle kişisel veri arşivlerini ChatGPT sahibi OpenAI ile paylaşmaması konusunda uyardı. DETAY
Amar Bhakta isimli bir Apple çalışanı, çalışanların kişisel cihazlarını izlediği gerekçesiyle şirkete dava açtı. Amar Bhakta'ya göre Apple, şirket tarafından yönetilen cihazlar aracılığıyla çalışan verilerine erişiyor. Açılan davaya göre Apple tarafından erişilen cihazlar arasında çalışanların kişisel iPhone'ları da yer alıyor. DETAY
Uluslararası otoritelerin raporlarına göre, Matrix olarak bilinen ve yalnızca davetlilerin kullanabildiği şifreli mesajlaşma hizmeti Salı günü ele geçirildi ve kapatıldı. Passionflower olarak isimlendirilen operasyon, Matrix'teki mesajları üç ay boyunca izleyen, bilgi toplayan ve sonunda platformu kapatan Avrupa otoriteleri tarafından yürütüldü. 8.000 hesaptan 33 farklı dilde 2,3 milyondan fazla mesaj ele geçirildi ve deşifre edildi. Mesajlarda kara para aklama, silah kaçakçılığı ve uyuşturucu kaçakçılığı planlarının detaylarına rastlandı. DETAY
İNSANLIK / MERAK
Çin, 80 milyar dolardan fazla değer taşıdığı tahmin edilen, dünyanın en büyük altın rezervini bulduğuna inanıyor. Çin devlet medyası, Hunan eyaletinin merkezindeki Pingjiang İlçesi'ndeki Wangu altın sahasında, 2.000 metre derinlikte, 1.000 tondan fazla rezerve sahip olduğu varsayılan bir altın cevheri yatağı sahasının bulunduğunu açıkladı. Newsweek, raporu bağımsız olarak doğrulayamadı. DETAY
UnitedHealthcare'in eski CEO'su Brian Thompson'ın öldürülmesi, ülke çapında üst düzey yöneticilerin korku içinde yaşamaya başlamasına neden oldu. UnitedHealthcare, sigortalıların taleplerini en çok reddeden şirketlerden biri olarak bilinmekte. 404 Media'nın bildirdiğine göre, katil hala yakalanamadığından, büyük sağlık sigorta şirketleri liderlik sayfalarındaki üst düzey yöneticileriyle ilgili tüm bilgileri temizlemeye başladı. DETAY