Kabul ediyoruz, yapay zekâ kullanımı hayatı kolaylaştırıyor. Ancak kullanırken dikkatli olmamız gerekiyor. Zira, yapay zekâ kullanımı hem yoğun enerji hem de su tüketimine sebep oluyor. Bu haftaki Teleskop’u bu konuda hazırlanmış bir video ile açıyoruz.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Green Impact Borsası (GIX), ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun, GIX'in ABD'deki ilk sürdürülebilirlik odaklı borsa olarak faaliyete geçmesini sağlayacak ulusal menkul kıymetler borsası olarak kayıt başvurusunu onayladığını duyurdu. DETAY
Avrupa Komisyonu, Sürdürülebilir Ürünler için Ekotasarım Yönetmeliği (ESPR) ve Enerji Etiketleme Yönetmeliği kapsamında 2025-2030 çalışma planını benimseyerek, AB'de temel ürün üretim sektörlerinde kapsamlı sürdürülebilirlik kurallarının uygulanması için sağlam bir zemin hazırladı. DETAY
İngiltere çevresindeki denizlerdeki yunuslar, artan su sıcaklıkları ve ülkenin 1980'lerde yasakladığı toksik kimyasalların birleşiminden dolayı ölüyor. Poliklorlu bifeniller (PCB'ler), bir zamanlar endüstriyel üretimde yaygın olarak kullanılan uzun süreli bir kalıcı kimyasal kirletici türü. Üreme ve bağışıklık tepkilerine müdahale ediyorlar ve insanlarda da kansere neden olabiliyorlar. DETAY
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yer yer sıcaklığın -15 dereceye düştüğü son soğuk hava dalgası sırasında bazı bölgelerde son 30 yılın en düşük sıcaklık değerlerinin kaydedildiğini belirtti. Yumaklı, "Tarihimizin en büyük zirai don olaylarından birini yaşadık" dedi. DETAY
Çinli bilim insanları, petrol sızıntılarını temizleme şeklimizi değiştirebilecek, yosundan yeni bir malzeme geliştirdiler. Guizhou Eğitim Üniversitesi'nde görevli ekip, suyu iterken petrolü emmesi için sfagnum yosununu modifiye etti. DETAY
Slovenyalı araştırmacılar, ısınan dünyamızda serin kalabilmek için yeni ve sürdürülebilir bir soğutma teknolojisi geliştiriyorlar. Geleneksel soğutucular soğutmayı güçlendirmek için sıvıdan gaza ve tersi yönde hal değişimine dayanırken, nikel-titanyum alaşımı gibi katı malzemeler bunu yapmak için yalnızca mekanik strese ihtiyaç duyuyor ve sürdürülebilir bir alternatif sunuyor. DETAY
ABD’de federal bir yargıç, beş federal hükümet kurumu tarafından durdurulan iklim ve altyapı projelerine yönelik milyarlarca dolarlık fonun serbest bırakılmasını emretti. DETAY
Yeni bir çalışmada araştırmacılar, farmasötik kirleticilerin Atlantik somonlarının davranışlarını etkilediğini buldular. Science dergisinde yayınlanan çalışma, benzodiazepin sınıfında bir tür psikoaktif ilaca maruz kalan göç eden somonların, göç sırasında daha cesur olduklarını ve daha fazla risk aldıklarını ortaya koydu. DETAY
Apple, şirketin küresel sera gazı emisyonlarında 2015 seviyelerine kıyasla %60'tan fazla azalma sağladığını ve önümüzdeki beş yıl içinde tüm faaliyetlerinde karbon nötr hale gelme hedefi olan “Apple 2030” kapsamında bu başarıyı elde ettiğini duyurdu. DETAY
Avrupa Komisyonu, AB Ormansızlaşma Yönetmeliği'nin (EUDR) uygulanmasını basitleştirmek için bir dizi revizyon yayınladı. Revizyonlar, çevresel hedefleri korurken uyumluluk yüklerini hafifletmeyi amaçlıyor. Hedefler şu şekilde: %30 maliyet azaltma: Gözden geçirilmiş durum tespiti (due diligence) süreçlerinin şirketlerin uyum sağlama maliyetlerini %30 oranında düşürmesi bekleniyor. Yıllık raporlamaya izin verildi: İşletmeler artık sevkiyat başına değil yıllık olarak durum tespiti beyanları sunabilir. Yeniden ithalat ve gruplar için esneklik: Durum tespiti beyanlarının ve grup çapındaki gönderimlerin yeniden kullanılmasına bundan böyle izin veriliyor. DETAY
SAĞLIK
Yeni nano ölçekli bir beyin sensörü, sinir sinyallerini tanımlamada %96,4 doğruluk seviyesine ulaştı. Georgia Tech tarafından geliştirilen yeni minik beyin sensörü, kullanıcıya bağlı kalmak için mikro iğneler kullanıyor ve iletken jel ihtiyacını ortadan kaldırıyor. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
Bir gökbilimci ekibi bu hafta, James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak 124 ışık yılı uzaklıktaki bir dış gezegende olası bir yaşam belirtisi tespit ettiklerini duyurdu. Daha da ilgi çekici olanı, K2-12b olarak adlandırılan dış gezegenin halihazırda da bir okyanus dünyası olduğundan şüpheleniliyordu. DETAY
İngiltere hükümeti, yetkililer tarafından bilinen kişilerin kişisel verilerini kullanarak bir cinayet işleme olasılığı en yüksek olan kişileri tespit etmeyi amaçlayan bir "cinayet tahmin" programı geliştiriyor. Araştırmacıların, ciddi şiddet suçları işleme riski en yüksek olanları tespit etmeye çalışırken suç mağdurları da dahil olmak üzere binlerce kişinin bilgilerini analiz etmek için algoritmalar kullandıkları iddia ediliyor. DETAY
Antik Yunan ve Roma savaş gemileri, düşman gemilerini parçalamak ve batırmak için bronz koçlarla donatılmıştı ve bir arkeolog ekibi bunlardan birini yeniden yarattı. Koçların deniz savaşları sırasında ne kadar etkili olduğunu değerlendirmek için silahı replika savaş gemilerinde test etmeyi planlıyorlar. Çin'deki Dalian Teknoloji Üniversitesi'nden Stephen DeCasien, "Bu araştırma, Büyük İskender'in haleflerinin filolarından Roma'nın deniz hakimiyetini güvence altına alan gemilere kadar büyük savaş gemilerinin evrimini anlamamıza yardımcı olabilir" diyor. DETAY
Kentucky'deki Bowling Green, yakın zamanda demokrasi için yapay zekayı kullanma deneyini tamamlayan 75.000 sakine ev sahipliği yapıyor. Makine öğrenimiyle desteklenen bir çevrimiçi anket platformu, sakinlerin şehirlerinde nelerin olmasını istediklerini tespit etmelerine yardımcı oluyor. DETAY
Avustralyalı bir şirket, ticari olarak kullanılabilir ilk kuantum navigasyon sisteminin gerçek dünya testini gerçekleştirdiğini duyurdu. Uydulara dayanmadan çalışan sistem GPS'ten 50 kat hassas ve daha birçok avantajı bulunuyor. DETAY
İlk kez bir drone, uluslararası bir drone yarışmasında insan pilotları yenerek yapay zekanın gelişiminde yeni bir dönüm noktasına ulaştı. 14 Nisan 2025 Cumartesi günü, aynı anda iki drone yarışı etkinliği gerçekleşti: İnsan pilotlar için Falcon Kupası Finalleri ve yapay zeka destekli, otonom dronelar için A2RL Drone Şampiyonası. DETAY
Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) tarafından geliştirilen jet uçak HÜRJET, kendi elinde tuttuğu Türk havacılık tarihi hız rekorunu kırarak 1.2 Mach hızına ulaştı. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Çinli otomobil üreticisinin elektrikli SUV'si 745 mil menzil sunuyor, 10 dakikada %30-80 şarj oluyor. Çin'de kurulu GAC tarafından piyasaya sürülen Hyptec HL SUV, sesli etkileşimi sağlayan Qualcomm Snapdragon 8295P çipi ve DeepSeek-R1 AI entegrasyonu içeren akıllı bir kokpit sistemine sahip.
İsveçli araştırmacılar akışkan formdaki elektrotları kullanarak her şekli alabilen, diş macunu kıvamında yepyeni bir batarya geliştirdi. Yeni batarya, gelecekte batarya temelli cihazları bütünüyle dönüştürebilme potansiyeli taşıyor. DETAY
Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Georgia Teknoloji Enstitüsü ve Hong Kong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden çok disiplinli bir ekip, 500 şarj/deşarj döngüsünden sonra bile stabil kalan esnek, kendi kendini onaran bir lityum pil geliştirdi. Science Advances dergisinde yayınlanan makalelerinde grup, pili nasıl geliştirdiklerini ve olası kullanım alanlarını açıkladı. DETAY
Houston merkezli Deployable Energy ve Queensland'ın gemi tasarım grubu Seatransport, nakliye ve daha fazla uygulama için nükleer güç üretimi geliştirmek üzere Lloyd's Register ile bir iş birliğine gittiğini duyurdu. Plan, gemiler için mikromodüler reaktör (MMR) teknolojisinin gücünden yararlanmayı kapsıyor. Şirketler, 1 MWe (megawatt elektrik) kapasiteli iki ila beş MMR'ye sahip olacak 239 fit (73 metre) uzunluğunda bir kurtarma gemisi geliştirmeyi planlıyor. Tahrik için nükleer güç kullanımı, geminin yakıt ikmali gerektirmeden 10 yıla kadar çalışabileceği anlamına geliyor. Bu, kurtarma görevleri için uzun süreler denizde kalınabileceği ve etkilenen bölgelere yardım sağlanabileceği anlamına geliyor. DETAY
SİBER GÜVENLİK
Avrupa'nın en büyük telekomünikasyon şirketlerinden oluşan bir grup, NATO'yu Rusya'nın emriyle deniz altı internet kablolarına verildiği iddia edilen hasara karşı mücadele etmeye çağırdı. Grup, söz konusu hasarın etkilerinin 'Avrupa'nın çok ötesine uzandığını' söylüyor. DETAY
1.200'den fazla benzersiz Amazon Web Services (AWS) erişim anahtarının bulunduğu devasa bir veri tabanı bir fidye yazılımı saldırısında ele geçirildi. Açığa çıkan AWS S3 kovalarının yöneticileri, bitcoin cinsinden ödeme talep eden bir fidye notu eşliğinde dosyalarının şifrelendiğini ifade ediyor. DETAY
MERAK
Timsah ısırması söz konusu olduğunda, sorunun insanlar olduğu ortaya çıktı. Son araştırmalar, ABD'deki timsah ısırığı vakalarının büyük çoğunluğunun (%96) "riskli insan davranışları" tarafından tetiklendiğini buldu. DETAY