SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Dartmouth College'dan araştırmacılar, dünyanın en büyük şirketlerinin toplamda 28 trilyon dolarlık iklim hasarına neden olduğunu tahmin etti. The Associated Press’in haberine göre çalışmanın sonuçları, şirketlerin mali açıdan sorumlu tutulması çabalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. DETAY
Smithsonian bilim insanlarının yeni yaptığı bir araştırmanın sonuçlarına göre, sıcaklıklar arttıkça hem metan emici hem de metan kaynağı görevi gören sulak alanlar daha fazla metan salmaya başlayabilir. DETAY
Lancet’te yayımlanan yeni bir çalışma, atmosferdeki (iklim krizine bağlı) sıcaklık ve karbondioksit artışının dünyanın en çok tüketilen tahılı olan pirinçteki arsenik miktarının da artmasına neden olduğunu ortaya koydu. Araştırma görevlileri, sıcaklık ve karbondioksit miktarı eşzamanlı olarak artış gösterdiğinde topraktaki inorganik arsenik miktarının da arttığını, arseniğin sulak alanlarda yetişen ve emici bir yapısı olan pirince kolaylıkla geçtiğini ifade ediyor. DETAY
World Weather Attribution'a göre, Mart ayının son günlerinde Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan'da sıcaklıklar mevsim normallerinin 15 derece üzerine çıkarak yaklaşık 30 dereceye yükseldi. DETAY
Ahşap parçalarının, bakterileri ve mikroplastikleri yüzde 99'dan daha yüksek bir verimlilikle temizleyen su filtreleri görevi görebileceği ifade edildi. Bu durum, insanları su kaynaklı hastalıklardan korumak için ucuz bir yol imkanı bulunduğu anlamına geliyor. DETAY
Cumartesi sabahı erken saatlerde Yüksek Mahkeme, Yabancı Düşmanlar Yasası kapsamında sınır dışı edilmesi muhtemel göçmenlerin sınır dışı edilmesi işlemini durdurdu. Bu karar, Trump yönetiminin Teksas'taki bir grup göçmeni sınır dışı etmeye çalıştığını iddia eden ve hızlı gelişen bir davanın askıya alınması ile neticelendi. DETAY
Doğa Derneği’nin Gediz Deltası ve Marmara Gölü’nde 2016-2023 yılları arasındaki izleme verilerine dayanan araştırmasına göre Türkiye’deki tepeli pelikan nüfusunda endişe verici bir düşüş yaşanıyor. Çalışmada, Gediz Deltası’nda üreyen tepeli pelikan çifti sayısının 2017 yılında 183 iken 2023’te 117’ye düştüğü, deltadaki başlıca üreme alanlarından biri olan Homa Lagünü’nde, adaların erozyona uğramasının da etkisiyle, 2022 itibarıyla üremenin tamamen durduğu kaydedildi. DETAY
Sivil toplum kuruluşları Beyond Fossil Fuels, E3G ve We Mean Business Coalition tarafından iş dünyası liderleri arasında yapılan bir anketin sonuçlarına göre, orta ve büyük şirket yöneticilerinin %97'si fosil yakıtları terk etmeyi düşünüyor. DETAY
Güncel bir araştırmaya göre, dünya genelinde insanların %89'u iklim krizi konusunda daha güçlü adımlar atılmasını istiyor, ancak azınlıkta olduklarına dair yanlış inanç nedeniyle kendilerini "sessizlik sarmalında" sıkışmış hissediyorlar. DETAY
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Çarşamba günü 17 devlet ve hükümet başkanıyla kapalı kapılar ardında gerçekleştirdiği sanal toplantının ardından yaptığı açıklamada, hiçbir fosil yakıt kuruluşunun veya hükümetin dünyayı temiz enerji geleceğine doğru çalışmaktan alıkoyamayacağını söyledi. DETAY
SAĞLIK
Gıda şirketi CEO'larıyla yakın zamanda yapmış olduğu bir toplantıyı takiben ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr. yapay gıda boyalarının "iki yıl içinde tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini" belirtti. Gelen bilgilere göre, genellikle yiyecek ve içecekleri tüketiciler için daha çekici hale getirmek için kullanılan sekiz “petrol bazlı” sentetik boya yasaklanacak. DETAY
İşitme kaybı dünya çapında oldukça yaygın ve görülme sıklığı yaşla birlikte artıyor — 60 yaş üstü kişilerin yaklaşık üçte biri işitme kaybı yaşıyor. Ayrıca, yapılan çalışmalar işitme kaybını demans gelişme riskiyle de ilişkilendiriyor. Bu bulguyu doğrularcasına, yaşlı yetişkinler arasında yapılan bir çalışmada, işitme kaybının demans riskini neredeyse üçte bir oranında artırabileceği tespit edildi. Araştırmacılar, işitme kaybının tedavisinin çok sayıda yaşlı yetişkin için demansı geciktirebileceğini veya hatta önleyebileceğini öne sürüyor. DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA
Çin'in insansı robot teknolojisinde geldiği noktayı gösteren önemli etkinlik (insan-robot koşu yarışı) nihayet yapıldı. Pekin’de dünyanın ilk insansı robot yarı maratonu düzenlendi. Beijing E-Town teknoloji bölgesinde gerçekleşen etkinlikte, 21 insansı robot 21 kilometrelik parkurda yarıştı. DETAY
Çin, Hebei eyaletine bağlı Sunan’da dünyanın ilk 10G internet altyapısını kullanıma sundu. Huawei ve China Unicom’un geliştirdiği altyapı, 9 bin 834 Mbps’e kadar indirme ve 1008 Mbps’e kadar yükleme hızı sunuyor. Gecikme süresinin ise yalnızca 3 milisaniye olduğu ifade ediliyor. Yeni altyapı ile 20 GB boyutundaki 4K bir film, yaklaşık 20 saniyede indirilebiliyor. DETAY
Renk körlüğü çekenlerin bir gün normal görme yetisini deneyimleyebilmesi amacıyla geliştirilen bir cihaz sayesinde beş kişi, daha önce hiç insanoğlunun görmediği yoğun bir yeşil-mavi renge tanıklık etti. DETAY
Roma İmparatorluğu, günümüzde Sudan olan yerde Kuşlular tarafından saldırıya uğradığında, Roma kuvvetleri askeri güçle karşılık vererek önemli bir Kuşlu şehrine saldırdı ve onu yok etti. Ya da hikaye böyle. Bir araştırma ekibi, sözde yıkımın olduğu yerde kazılar gerçekleştirdi ancak herhangi bir felaket hasarı belirtisi bulamadı. Bu da tarihi anlatının yalnızca imparatorluk propagandası olabileceğini düşündürüyor. DETAY
Uzaydaki en hassas saat önümüzdeki günlerde fırlatılacak ve Dünya üzerindeki en iyi saatlerden oluşan son derece senkronize bir ağ oluşturmaya başlayacak. Ancak yıllar süren hazırlıklarla gerçekleştirilen bu proje, yalnızca birkaç yıl boyunca çalışacak ve on yılın sonunda Uluslararası Uzay İstasyonu'nun yörüngeden çıkmasıyla atmosfere yanarak yok olacak. Uzaydaki Atom Saati Topluluğu, benzeri görülmemiş bir doğrulukta bir zaman sinyali üretecek ve karanlık maddeden sicim teorisine kadar her şeyi incelememize yardımcı olacak. DETAY
Nottingham Üniversitesi’nde görev alan bilim insanları, virüs ve bakterileri yok edebilen yeni bir yüzey boyası geliştirdi. Geliştirilen boya, MRSA, influenza ve COVID-19 gibi en inatçı patojenleri bile yok edebiliyor. Boyada temel bileşen olarak tıbbi bir dezenfektan olan klorheksidin kullanılıyor. Bir reçinenin içine yerleştirilen bu bileşen, kaplama kuruduğunda anında aktif hâle geliyor ve etkinliğini kaybetmiyor. DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Teksas'ta Interstate 45 otoyolunda sürücüsüz yarı kamyonlar (semi-trucks) yakında kullanılmaya başlanacak. Aurora Innovation, bu kamyonları sensörler ve özel yazılımlarla donatarak 7/24 çalışabilecek şekilde tasarladı. Bu araçlar, insan sürücülere ihtiyaç duymadan büyük miktarda yük taşıyabiliyor. Şirket, bu teknolojiyi test etmek için kapalı alanlarda ve gerçek dünya koşullarını simüle eden sanal testlerde denemeler gerçekleştirdi. DETAY
Tesla, Haziran ayında kullanıma açmayı planladığı otonom paylaşımlı yolculuk hizmetini San Francisco Körfez Bölgesi ve Austin’deki çalışanlarıyla test etmeye başladığını duyurdu. DETAY
SİBER GÜVENLİK
Discord, Avustralya ve Birleşik Krallık'ta yeni bir yaş doğrulama sistemi test ediyor. Bu süreçte, platformun gelişmiş içerik filtresi bir içeriği bulanıklaştırdığı takdirde, kullanıcıların ya yüz tanıma işlemini tamamlaması ya da kimlik belgesi yüklemesi gerekiyor. Ayrıca, bu içerik filtreleme ayarlarını değiştirmek isteyenler de aynı şekilde yaşlarını doğrulamak zorunda kalacak. DETAY
MERAK
Paris'teki bir Mısırbilimci, başkentin Luksor Dikilitaşı'nda gizli mesajlar keşfetti. 3.300 yıllık anıt, yaklaşık 200 yıldır Fransız başkentinin merkezinde duruyordu, ancak başka hiç kimse bu garip şifrelemeleri fark etmedi. Yeni tanımlanan yazıtların kombinasyonları, üç boyutlu kriptografi adı verilen bakış açısıyla ek anlamlar üretiyor. Mısırbilimci, toplamda, dikilitaşın çeşitli cephelerinde yedi şifreli mesaj tespit etti. Gizemli metnin ancak anıtın etrafında yürüyerek ve belli açılardan bakılarak anlaşılabileceğini açıkladı. Genel olarak, gizli yazıtlar, Ramses II'nin gücünü, zaferlerini, uzun ömürlülüğünü ve tanrıları yatıştırmasını, iyi bilinen papirüs metinlerinden kelime oyunlarıyla vurguluyor. DETAY
Roma işgali altındaki Britanya'da yaşayan bir adamın pelvisindeki ısırık izleri muhtemelen gladyatör dövüşünde bir aslan tarafından yapılmıştı. İrlanda'daki Maynooth Üniversitesi'nden Tim Thompson, bulguların Avrupa'daki gladyatör arenalarında insanların hayvanlarla savaştığına dair ilk fiziksel kanıtı sağladığını söylüyor. Vahşi kediler, ayılar, filler ve diğer hayvanları içeren gladyatör gösterileri sıklıkla Roma sanatında ve metinlerinde anlatılıyor. Ancak bu anlatımlara ve antik imparatorluğa dağılmış yüzlerce kazılan Roma amfitiyatrosuna rağmen, şu ana kadar ortaya çıkarılan yaklaşık 200 şüpheli gladyatör iskeletinin hiçbiri bir hayvan saldırısına dair net işaretler göstermemişti. DETAY
Kargalar; filler, şempanzeler, orangutanlar ve yunuslarla birlikte gezegendeki en zeki hayvanlardan biri olarak biliniyor. Yeni bir çalışma, en az bir karga türünün geometrik şekillerdeki düzenliliği tanıyabildiğini - diğerlerinden farklı bir şekli seçebilme yeteneği -ortaya koydu. Bu, daha önce yalnızca insanlarda gözlemlenen bir beceriydi. DETAY
