SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
ChatGPT soruları düşündüğünüzden daha az su ve enerji harcıyor
OpenAI CEO’su Sam Altman, Salı günü yayınlanan bir blog yazısında, ortalama bir ChatGPT sorgusunun yaklaşık 0,000085 galon (0,32 ml) veya yaklaşık bir çay kaşığının on beşte biri kadar su kullandığını söyledi. Altman ayrıca, bir sorgunun 0,34 Wh enerji harcadığını da ekledi. Bu da ortalama bir LED ampulün birkaç dakika çalıştığında harcadığı enerjiye eşdeğer. Bu rakamlar, ChatGPT'nin daha önce iddia edilen değerlerin çok altında tüketim gerçekleştirdiğini gösteriyor.
🔗DETAYOkyanus akıntılarının çökmesi durumunda kışlar -55°C’ye kadar inebilir
Yeni bir araştırmaya göre, Atlas Okyanusu akıntılarının önemli ağının çökmesi, dünyanın bazı bölgelerini derin dondurucu bir soğukla karşı karşıya bırakabilir; kış sıcaklıkları bazı şehirlerde - 55 dereceye kadar düşebilir ve “iklim ve toplum üzerinde derin etkiler” yaratabilir.
🔗 DETAY
Avrupa ormanları karbon havuzundan karbon kaynağına dönüşüyor
Aşırı hava koşulları, zararlı böcek istilaları ve aşırı kesim, Avrupa genelinde orman karbon havuzlarını karbon kaynaklarına dönüştürüyor ve ülkelerin net sıfır planlarının önemli bir bölümünü baltalıyor.
🔗 DETAY
Macron: “Gezegen için anlaşma yapma vakti geldi”
Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı arifesinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin iklim fonlarını geri çekmesini eleştirerek tüm gezegen için bir anlaşmaya varmanın zamanının geldiğini ifade etti. Bir hafta sürecek BM konferansına 50'den fazla dünya liderinin katılması beklenirken ana odak noktasını uluslararası sularda koruma sağlayacak Açık Deniz Antlaşması'nın onaylanması oluşturuyor. Donald Trump yönetimi, iklimle ilgili tüm anlaşmalardan çekilip fonları geri çektiği için ABD, Nice kentinde düzenlenen zirveye katılmıyor.
🔗 DETAYClimate.gov kapanabilir: ABD’nin önemli iklim-kaynağı tehlikede
Climate.gov yakında kapanabilir ve bu durum her yıl sayısız kişi tarafından kullanılan önemli bir “iklim ve hava durumu bilgi kaynağının” sonunu getirebilir. The Guardian, web sitesinin tüm içerik üretim ekibinin Mayıs sonunda işten çıkarıldığını bildirdi.
🔗 DETAY
SAĞLIK
Tümörlerde sinir hücreleri: Kanser nörobiliminin yükselişi
Bir tümörü dilimlerseniz mutant hücreler, kan damarları ve bağışıklık hücreleri görürsünüz. Ancak, kanser bilimcilerinin uzun süredir göz ardı ettiği bu arzu edilmeyen kütlelerin başka bir bileşeni daha var: Sinir hücreleri. Kanser nörobiliminin yeni alanındaki öncüler, tümörlerdeki nöronları haritalıyor ve aralarındaki diyaloğu çözüyorlar. Araştırmacılar, bu diyaloğu ve etkileşimi bozacak teknikler geliştirmenin yeni kanser tedavileri oluşturabileceğine dair ikna edici kanıtlar buldular. Dahası, bu tekniklerin çoğu epilepsi ve artrit ilaçları, beta blokerler ve hatta Botoks dahil olmak üzere yaygın olarak bulunan ve ucuz ilaçları kullanıyor.
🔗 DETAY
CRISPR ile böbrek hastalığının taşıdığı hasar bir kısmı geri döndürülebilir
Kalıtsal bir böbrek hastalığının en yaygın karşılaşılan türünün vücutta neden olduğu hasarın geri döndürülemez olduğu düşünülüyordu. Ancak, hayvanlar üzerinde yürütülen çalışmalar, sorumlu mutasyonları CRISPR gen düzenlemesi yoluyla düzeltmenin en azından bir kısmını geri döndürebileceğini öne sürüyor.
🔗 DETAY3B yazıcıyla laboratuvarda organ üretimine damar desteği geliyor
Organ yetmezliği olan kişiler sıklıkla organ nakline ihtiyaç duyarlar, ancak küresel nakil talebinin yalnızca %10'u karşılanabilmektedir. Bu ihtiyacı karşılamak için bilim insanları laboratuvarda 3 boyutlu organ yazdırmanın yollarını geliştiriyorlar. Ancak bunlar canlı kalabilmek için kan damarı ağlarına ihtiyaç duyuyor ve bunları tasarlamak için mevcut deneysel yöntemler günler hatta haftalar alıyor. Bunu sorunu ele almak için, Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nden Alison Marsden ve meslektaşları, kan damarlarının vücutta daha küçük olanlara doğru nasıl dallandığını açıklayan matematiksel bir yasaya dayanarak herhangi bir organ için bu ağları tasarlayabilen bir hesaplama modeli oluşturdular.
🔗 DETAYBiyopsisiz çölyak tanısı mümkün olabilir
Çölyak hastalığı, vücudun glütene karşı anormal bir bağışıklık tepkisi göstermesiyle ilgilidir. Uzmanlar, çölyak hastalığını test etmenin en iyi yollarını bulmak üzere çalışıyorlar. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, WBAIL-2 adlı bir kan testinin çölyak hastalığının teşhisine yardımcı olabileceğini ve hatta biyopsisiz teşhise katkıda bulunabileceğini keşfetti.
🔗 DETAY
DİJİTAL / TEKNOLOJİ / YAPAY ZEKA
Ulusal güvenlik için özel yapay zeka: Anthropic’ten yeni model setleri
Anthropic, ABD ulusal güvenlik birimlerine özel olarak tasarlanmış yeni yapay zeka model seti geliştirdiğini açıkladı. Anthropic'in tüketici ve işletme odaklı modelleriyle karşılaştırıldığında, ABD ulusal güvenlik birimleri için hazırladığı yeni yapay zeka modelleri stratejik planlama, operasyonel destek ve istihbarat analizi gibi hükümet operasyonlarına uygulanmak üzere tasarlandı.
🔗 DETAYStarlink uyduları astronomiyi tehdit ediyor
İlk yıldızların oluşmaya başladığı zamandan kalma zayıf radyo sinyallerini inceleme yeteneğimiz, gökbilimcilerin teleskoplarına aşırı güç veren radyo sinyallerini istem dışı olarak sızdıran SpaceX'in Starlink uyduları tarafından tehdit ediliyor.
🔗 DETAYYapay zeka CEO avatarları geliyor
CEO’lar, medyaya röportaj vermek gibi sıradan görevlerle başa çıkabilen avatarlar yaratmak için giderek daha fazla yapay zeka araçlarına yöneliyor. Personal AI, Delphi ve Tavus gibi isimlere sahip bir dizi AI girişimi, dijital bir CEO dublörü yaratmak için anahtar konuşmalar, röportajlar ve toplantı dökümleri gibi konularda modellerini eğitmelerine izin vermek üzere yöneticileri ikna etmek için çabalıyor.
🔗 DETAY
Doğum ayı, ömürde etkili olabilir
Uzun yıllardır süregelen araştırmalar, insan ömrünün sadece genetik ve yaşam tarzı faktörleriyle belirlenmediğini, doğum ayının bile şaşırtıcı bir etkisi olabileceğini ortaya koydu. Birçok bilim insanını hayrete düşüren bu bulgulara göre, mayıs ve kasım aylarında doğan çocukların diğerlerine kıyasla daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürme olasılığı daha yüksek!
🔗 DETAYKlarna CEO’su yapay zekanın işlere etkisini kabul etti
The Times Tech podcast'ine konuşan İsveç merkezli CEO Sebastian Siemiatkowski, yapay zeka teknolojisinin benimsenmesinin “beyaz yakalı işler için kısa vadede en azından bir durgunluk” da dahil olmak üzere “muhtelif sonuçlar” doğurabileceğini kabul etti.
🔗 DETAYAI terapist sohbet robotları tehlikeli olabiliyor
Yapay zeka terapist sohbet robotlarının zararlı olabileceği akla gelir miydi? Ancak öyle olduğu ve dikkatli kullanılmaları gerektiği ortaya çıkıyor. Söz konusu teknolojinin intihar eğilimi ve şizofreniyle ilişkili psikoz ve sanrı gibi ciddi kriz belirtileri gösteren kullanıcılara açıkça tehlikeli şekillerde tepki verdiği ortaya çıktı. Henüz tam olarak denetimden geçmemiş olan çalışma, terapinin büyük dil modeli destekli yapay zeka sohbet robotları için yaygın bir kullanım örneği olarak patlama yaşadığı bir dönemde geldi.
🔗 DETAY
ENERJİ / ULAŞIM
Demir Sodyum Tuz Bataryalarıyla enerji depolamada devrim
1980’lerde geliştirilen fakat düşük şarj-deşarj hızı ve ağırlığı nedeniyle terk edilen “Demir Sodyum Tuz Bataryaları”, ABD merkezli Inlyte şirketi tarafından modernize edilerek yeniden hayat buldu. Bu bataryalar, nadir bulunan ve pahalı lityum yerine bol bulunan demir ve tuz kullanarak çok daha düşük maliyetli ve güvenli bir çözüm sunuyor. Şirket, bu teknoloji ile depolama maliyetini kWh başına 135 dolardan sadece 35 dolara düşürebileceğini belirtiyor.
🔗 DETAYHavadan benzin üreten çevre dostu makine
New York merkezli yakıt şirketi Aircela, doğrudan atmosferden karbondioksit yakalayarak benzin üreten yeni bir makine geliştirdiğini açıkladı. Şirket, bu cihazın yalnızca hava, su ve yenilenebilir enerjiyle çalıştığını ve çevreye zararlı hiçbir atık üretmediğini duyurdu.
🔗 DETAY
Süpersonik uçuşların dönüşü yakın
Süper hızlı, aynı zamanda da süper gürültülü Concorde uçuşları geri dönebilir. Başkan Donald Trump, Cuma günü, Federal Havacılık İdaresi'ne (FAA) süpersonik uçak gürültüsü sertifikasyonu için bir standart oluşturma talimatı vererek, 1973'teki sivil süpersonik uçuşlar yasağını geri almak için bir yürütme emri imzaladı. Şirketler uçaklarını daha sessiz ve daha uygun fiyatlı hale getirmenin yollarını bulabilirlerse, bu karar daha hızlı yolculuk yapılabilme imkanı yaratacak.
🔗 DETAYAlmanya’da yol üzeri endüktif şarj testleri başladı
Almanya'nın Bavyera eyaletindeki A6 otoyolunda elektrikli araçların sürüş sırasında endüktif olarak şarj edilmesine olanak tanıyan bir test bölümü faaliyete geçti. Amberg-West ile Sulzbach‑Rosenberg arasındaki bir kilometrelik bölüm, yılın ikinci yarısında E|MPOWER projesi kapsamında ilk test sürüşlerine sahne olacak.
🔗 DETAYNükleer füzyonda dev adım: W7‑X reaktörü rekor kırdı
Almanya'nın Greifswald kentindeki Max Planck Plazma Fiziği Enstitüsü’nde bulunan W7‑X nükleer füzyon reaktörü, son testlerde önceki füzyon rekorlarını altüst etti ve reaktör performansları açısından yeni bir seviye belirledi. “Stellaratör” tipi reaktör, içindeki son derece sıcak plazmayı altı dakika boyunca sürdürerek 1,8 gigajoule enerji üretti. Bu başarıyla birlikte W7‑X, daha önce bu testlerde iyi performans gösteren Çin, Japonya ve İngiltere'deki tokamak reaktörlerini geride bıraktı.
🔗 DETAY
SİBER GÜVENLİK
Google, kurtarma telefon numaralarının sızmasına sebep olan güvenlik açığını düzeltti
Google, neredeyse her Google hesabına ait özel kurtarma telefon numaralarına, hesap sahiplerinin izni dışında erişilebilmesini sağlayan ciddi bir güvenlik açığını giderdi.
🔗 DETAY
MERAK
Drone smuggling saldırısı: Savunmasız ülkeler uyarıldı
Ukrayna'nın Örümcek Ağı Operasyonu, küçük ve ucuz insansız hava araçlarının bir ülkeye nasıl sokulabileceğini ve pahalı askeri donanımlara karşı nasıl kullanılabileceğini gösterdi. Şimdi, ABD ve İngiltere gibi ülkelerin benzer bir saldırıya karşı savunmaya hazır olmadığı yönünde endişeler var.
🔗 DETAYAntarktika’nın altında 34 milyon yıllık orman keşfi
Bilim insanları, Doğu Antarktika'nın derinliklerinde, yüzeyin kilometrelerce altında nehirlerin, ormanların ve muhtemelen palmiye ağaçlarının bulunduğu antik bir ekosistem keşfetti. Keşif, bugünkü buz çölünün bir zamanlar yemyeşil ve canlı bir manzara barındırdığına işaret ediyor.
🔗 DETAY
