Teleskop #38
± Moley Robotics, robotik bir mutfak üretti. Mutfakta bir set üstü ocak, lavabo, mutfak gereçleri ve robotik kollar bulunuyor. 20 adet motora ve 129 adet sensöre sahip robotik mutfaktaki kollar insan elinin hareketlerini taklit ederek birçok yemeği pişirebiliyor. Bu arada, taklit ettiği el hareketlerinin de ünlü şeflere ait olduğunu söylemeden geçmeyelim. Robotunuza yarım saatte makarna pişirtip yiyebilirsiniz. En güzel yanı, sadece yemek pişirip sizi temizlenmesi gereken bir mutfakla baş başa bırakmıyor, işler bittikten sonra bulaşıkları da yıkıyor. DETAY
± Nebraska Üniversitesi-Lincoln Mühendislik Fakültesi’nden bir araştırma ekibi, briket üretimi amacıyla çevre dostu ve sürdürülebilir, bitki bazlı bir karışım geliştirdi. Karışım, kenevir bitkisi sapının lifli iç kısmının bağlayıcı bir ajanla karıştırılması suretiyle üretiliyor. Yeni karışımın inşaat endüstrisini radikal bir şekilde değiştirme potansiyeline sahip olduğu düşünülüyor. Zira, geleneksel çimentodan daha hafif, aynı zamanda mukavemet, su emme ve yük taşıma kapasitesi açısından standartları karşılıyor. DETAY
± Yok daha neler, dediğinizi duyar gibiyim ancak dünyaya düşen göktaşından çanta üretildiği ve 830 bin TL fiyat ile satışa sunulduğunu öğrenince paylaşmadan edemedim. Her parça özel olarak el işçiliğiyle üretiliyormuş. Meteorit her sipariş için ayrı yerlerden tedarik edileceğinden farklı biçim ve renklerde olabiliyormuş. Dünyada her gün 25 bin kişinin açlıktan öldüğünü ve 2 milyardan fazla kişinin sağlıklı içme suyuna dahi erişemediğini bile bile bu gibi işlerle uğraşmak abesle iştigal değil de nedir? DETAY
± ABD Ulusal Meteoroloji Servisi; Arkansas, Mississippi, Iowa, Tennessee, Illinois ve Wisconsin başta olmak üzere bir gün içerisinde 8 eyaleti kapsayan geniş bir alanda 57'den fazla hortum olayının rapor edildiğini belirtti. Hortumlarda 26 kişinin hayatını kaybettiği ifade ediliyor. DETAY
± Central Florida Üniversitesi'nden Debashis Chanda ve meslektaşları ısıdan koruyan, her renkte üretilebilen, yüzyıllarca dayanabileceği tahmin edilen, enerji tasarruflu bir boya geliştirdi. Dahası, söz konusu boya dünyanın en hafif boyası. Bilim insanları, Boeing 747 model bir uçağı kaplamak için söz konusu boyadan yalnızca 1,4 kilogram gerektiğini hesaplamışlar ki aynı uçağı kaplamak için konvansiyonel boyalardan 454 kilogram gerekiyor. Boya, ilhamını kelebek kanatlarından almış ve renk pigmentlerinden yapılmamış. Renkler, nano parçacıkların düzenlenmesi yoluyla oluşturuluyor. Bilim insanları, geliştirdikleri malzemeye "plazmonik boya" adını vermiş. DETAY
± Bilim insanları, Antarktika'daki buz tabakasında yaşanan hızlı erimenin derin okyanus akıntılarının dramatik şekilde yavaşlamasına yol açtığını belirterek bunun iklim üzerinde yıkıcı etkileri olabileceği uyarısında bulundu. Avustralyalı bir bilim ekibinin yayınladığı rapora göre, derin okyanus akıntıları 2050 yılına kadar yüzde 40 oranında azalabilir. Bu akıntılar canlılar için hayati önemde olan ısı, oksijen, karbon ve besin maddelerinin küresel düzeyde devinimini sağlıyor. Haber okurlarımıza bir film çağrıştırdı mı? Seyretmeyenler için 2004 yılı yapımı olan Yarından Sonra’yı öneriyoruz… DETAY
± Fransa’nın başkenti Paris’te yaşayan halkın, scooter kullanımına yönelik olarak referanduma gideceğini daha önceki Teleskop bültenlerinde ifade etmiştik. Söz konusu referandum yapıldı ve Parisliler’in ezici çoğunluğu Fransız başkentinin sokaklarında elektrikli scooter’ların yasaklanması yönünde oy kullandı. E-scooter’lar yalnızca Paris’te değil, dünyanın birçok şehrinde, örneğin İstanbul’da da muhtelif sorunlar yaratıyor. Bunların çözümü, kullanımlarının kurala bağlanması ve bazı alt yapı yatırımlarını gerekli kılıyor. DETAY
± Geçtiğimiz yıl, aşırı sıcaklıklar başta İngiltere olmak üzere pek çok ülkede şirketlerin elektronik sistemlerine hasar verecek boyutlara ulaşmıştı. Yaz aylarına kısa bir zaman kala Google, aşırı sıcak havalara bağlı olarak ortaya çıkabilecek tehlikeli durumları haber verecek yeni özelliğini devreye sokmaya hazırlanıyor. DETAY
± Her yıl Meksika, Jamaika ve diğer Karayip ülkelerinden Kanada'ya 60.000'den fazla mevsimlik tarım işçisi geliyor. Çiftliklerde, insanca olarak addedilemeyecek koşullarda çalıştırılıyorlar. Değişim İçin Göçmen İşçiler İttifakı, mevsimlik işçilerin katlandıkları kötü koşullar hakkında farkındalık yaratmak için yaratıcı ajans Sid Lee ile ortaklık kurdu ve Toronto ile Ottawa'daki çeşitli popüler restoranlarda, barlarda ve diğer restoranlarda masalara gizlice QR kodu çıkartmaları yapıştırdı. Menü zannettikleri bu QR kodlarını tarayan müşteriler ummadıkları bir menüyle karşılaştılar. Acı Çilek Tartı, Pesti-Side Meyve Salatası ve Ölümcül Tatlı Patates Kızartmaları gibi menü öğeleri, göçmen işçilerin çilek toplamak için günde 18 saat çalışmaktan uygun koruyucu ekipman olmadan tehlikeli pestisitlere maruz kalmaya kadar karşılaştığı sorunları vurguluyor. Gerilla kampanyası, ayrıca lokantaları göçmen işçiler için haklar talep eden bir dilekçeyi imzalamaya davet ediyor. Yanda haberin yanı sıra bahsettiğimiz gizli menünün de bağlantısını sunuyoruz. Bakmanızı tavsiye ediyoruz. DETAY GİZLİ MENÜ
± İklim değişikliği, evlerimizi serin tutmak için alternatif ve sürdürülebilir çözümler bulmayı zorunlu kılıyor. Zira iklimlendirme sistemleri her yıl atmosfere milyonlarca ton ısı hapsedici karbondioksit yayıyorlar. Stockholm'deki KTH Kraliyet Teknoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, evlerimizi soğutmak ve hatta ısıtmak için kullanılabilecek çevre dostu bir malzeme geliştirdi. Malzeme hindistancevizi, limon ve modifiye edilmiş ahşaptan yaratıldı. Bu yenilenebilir kaynaklar "ahşap kompozit termal pil" olarak hizmet görüyor. Araştırma sonuçları Small dergisinde yayımlandı. DETAY
± Fransız parlamentosunun alt kanadı olan Ulusal Meclis, sosyal medya influencer’ları için bazı yeni düzenlemeler getiren yasa tasarısını kabul etti. Tasarı ile sosyal medya kullanıcılarının anoreksiya nervoza, bulimia veya depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarından korunması amaçlanıyor. Düzenleme içinde yer alan en önemli hüküm, influencer’ların bir filtre kullanıp kullanmadıklarını veya yüzlerinin ve/veya vücutlarının photoshop’lanmış olup olmadığını açıklamak zorunda olmaları… Bu açıklama, fotoğrafın veya videonun içinde sürekli olarak görünür halde bulundurulmak zorunda. Tasarı, Senato’nun onayından sonra yasalaşacak. DETAY
± Texas A&M Üniversitesi’nden bilim insanları, metal içermeyen, su bazlı elektrotlarla yüksek verimli piller üretebileceklerini ifade ediyorlar. Bilindiği üzere, sürdürülebilir kaynaklardan üretilen enerjinin depolanması ve ihtiyaç duyulacak zamanlarda kullanılabilmesi, çözülmesi gereken önemli bir sorun. DETAY
± Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesinde, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ikiz depremler sonrasında obruklar oluşmaya başladı. Tatlar Mahallesi ve Kürt Pınarı mevkiindeki obrukların derinliklerinin 10 metreye genişliklerinin ise 6 metreye ulaşabildiği ifade ediliyor. DETAY
± Endonezya, kullanımlarını teşvik etmek için elektrikli araçlarda KDV'yi % 11’den %1'e düşürdü. DETAY
± Giyim markası Levi's, ürünlerini beğeniye sunduğu kataloglarında yapay zekâ tarafından üretilen mankenlerin de kullanacağını açıkladı. Şirketin bu aksiyonunun amacı ilginç: Kapsayıcılığı artırmak. Yapay zekâ tabanlı mankenlerin yaratılması amacıyla da daha önce Calvin Klein ve Tommy Hilfiger'a benzer hizmet sunan “Lalaland.ai” firması ile çalışacakmış. DETAY
± Microsoft'un kurucu ortağı Bill Gates, Reuters'e yaptığı açıklamada, yapay zekânın gelişimini durdurma çağrılarının, gelecekteki zorlukları çözmeyeceğini söyledi. Hatırlanacağı üzere Elon Musk ile teknoloji sektöründen bir grup uzman imzaladıkları bir açık mektup aracılığıyla, OpenAI’ın yeni çıkarttığı GPT- 4’ten daha güçlü yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesine "topluma ve insanlığa yönelik potansiyel riskler" arz ettiği gerekçesiyle 6 ay ara verilmesi çağrısı yapmıştı. DETAY
± Salı günü yapılan açıklamada, Almanya Federal Adalet Dairesi’nin "yasadışı içerik” nedeniyle yapılan kullanıcı şikâyetlerini yanlış ele alması gerekçesiyle, Twitter'a para cezası vermek için işlem başlattığı bildirildi. DETAY
± İngiltere, Newcastle Üniversitesinden bir grup bilim insanı, küresel deniz seviyelerindeki yükselmeyi inceleyen bir çalışma yaptı. "Nature" dergisinde yayımlanan araştırma kapsamında Norveç deniz tabanı ve açıklarında yer alan buz tabakaları incelendi. Bilim insanları, analizleri neticesinde buz kütlelerinin tahmin edilenden daha kısa sürede eriyebileceğini belirttiler ve bu durumun da okyanus sularının seviyesi üzerinde büyük etkileri olacağı uyarısında bulundular. DETAY
± Ve... Europol’ün uyarılarının hiç de boş olmadığı yalnızca bir hafta sonra ortaya çıktı. Forcepoint siber güvenlik firması çalışanlarından Aaron Mulgrew, güvenliği ihlal edilmiş bir cihazdan veri çalabilen kötü amaçlı bir yazılım geliştirmek için ChatGPT'yi kullandığını ifade etti. Bu durum kendi başına yeterince endişe verici olsa da, elde edilen kötü amaçlı yazılımın VirusTotal’de tespit edilememesi endişenin boyutlarını artırıyor. DETAY
± Teleskop’un 37. bölümünü dinlemek isteyenler bu bağlantıdan podcast’e ulaşabilirler.
± Nokta Haber Yorum’da bu haftaki yazımda iklim değişikliğiyle mücadele konusunda dünya genelindeki ataleti kaleme aldım. “Benden Sonra Tufan” başlıklı yazıyı okumak isteyenler bu bağlantıdan erişebilirler.