Teleskop #44
19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımızı kutluyor, ebedi olmasını diliyorum.
± Uçan arabalar, hayal olmaktan çıkıyor. Brezilyalı elektrikli uçak üreticisi Eve Holding Inc yaptığı açıklamada, fütüristik olarak düşündüğümüz araç için rüzgâr tüneli testinin başarıyla tamamlandığını söyledi. Tamamlanan rüzgâr tüneli testleri, düzenleyiciler tarafından sertifikalandırmanın yanı sıra gelecekteki üretim ve dünya çapındaki alıcılara satış için anahtar olarak görülüyor. Elektrikli uçan arabaların ticari üretimine 2026 yılında başlanması planlanıyor. DETAY
± Hakemli bilimsel dergi Geophysical Research Letters'ta yayımlanan yeni araştırmaya göre Mars kabuğundan geçerek gezegenin derinliklerine inen sismik dalgalar sayesinde Kızıl Gezegen'in dış kabuğunun kalınlığı hesaplandı. Buna göre gezegenin kabuğunun ortalama kalınlığını 42 ila 56 kilometre. Kabuğun en ince yeri ise Isidis krateri. Bu bölgede kabuk 10 kilometreye kadar inceliyor. Dünya'nın yerkabuğunun ortalama kalınlığının 21 ila 27 kilometre arasında olduğu değerlendirildiğinde Mars'ın en dış tabakasının kalınlığının, Dünya'dan daha fazla olduğu görülüyor. DETAY
± Çinli akıllı telefon üreticisi Oppo, küresel ekonomi ve akıllı telefon endüstrisindeki belirsizlikleri gerekçe göstererek çip tasarım birimini kapatacağını söyledi. Tasarım biriminin ürünleri arasında, akıllı telefonlarda çekilen video ve fotoğraflarda görüntüleri geliştiren bir nöral işlem birimi (NPU) olan MariSilicon X çipi de bulunuyor. DETAY
± ABD Ulaştırma Bakanlığı'ndaki (USDOT) bir veri ihlali sonucunda 237.000 mevcut ve eski federal hükümet çalışanının kişisel bilgileri ifşa oldu. Kişisel bilgilerin herhangi birinin suç amaçlı kullanılıp kullanılmadığı netleşmiş değil. DETAY
± Nikkei Business Daily gazetesinde yer alan bir haberde, Birleşik Krallık’ta yerleşik blockchain analisti Elliptic tarafından yapılan bir araştırmaya atıfta bulunularak Kuzey Kore'ye bağlı hacker gruplarının 2017'den beri Japonya'dan 721 milyon dolar değerinde kripto para varlığı çaldığı ifade edildi. Nikkei’ye göre bu miktar, küresel olarak kripto para varlığı hırsızlıklarının toplamının yüzde 30'una eşit... DETAY
± Katlanabilir akıllı telefonlardaki yükselişi gören Apple, bu alanda da çalışmalarını sürdürüyor. Şirket, katlanabilir ekranların katlanma bölgelerinde oluşan izleri kendi kendine onaran bir teknolojinin patentini aldı. Şirket, katlanma izlerinin kendi kendine yok olması için ısı, ışık, elektrik akımı veya diğer dış uyaranları kullanıyor. DETAY
± Teknoloji devi Apple, 15 Mayıs Pazartesi günü yaptığı açıklamada, çığır açan bir güvenlik özelliğinin Avustralya ve Yeni Zelanda'da kullanıma sunulduğunu duyurdu. Uydu üzerinden Acil SOS, kullanıcıların mobil ve WiFi kapsama alanı dışındayken uydu bağlantısını kullanarak acil durum servislerine mesaj göndermelerine olanak tanıyor. Kullanıcılar, kapsama alanı dışında bir yere seyahat ediyorlarsa, konumlarını aileleri ve arkadaşlarıyla uydu aracılığıyla da paylaşabiliyorlar. Servis şu anda tüm iPhone 14 modellerinde mevcut. Apple, teknolojiyi Eylül 2022'de piyasaya süreceğini açıkladı. DETAY
± Sosyal medya platformu Twitter, reklam gelirindeki düşüşü tersine çevirmeye çalışıyor. Şirketin sahibi Elon Musk da bu çabalara paralel bir aksiyon aldı ve NBCUniversal’ın eski reklamcılık yöneticisi Linda Yaccarino'yu Twitter'ın yeni CEO'su olarak atadı. Yaccarino, NBCUniversal'daki reklamcılık işini modernize eden kilit yönetici olarak tanınıyor. DETAY
± Pazartesi günü İtalya, işsizlerin yanı sıra otomasyon ve yapay zekânın ilerlemesinin sonucu olarak işleri en fazla riske girebilecek işçilerin becerilerini geliştirmek için 30 milyon avro (33 milyon $) tutarında bir bütçe ayırdı. Roma hükümeti tarafından İtalyanlar’ın dijital becerilerini artırmak için 2021 yılında kurulan Fondo per la Repubblica Digitale'ye (FRD) göre, 16-74 yaş arasındakilerin yüzde 54'ü (Avrupa Birliği genelinde yüzde 46) temel dijital becerilerden yoksun bulunuyor. DETAY
± Birleşik Krallık’ta yerleşik Fluus adlı hijyenik ped markası, mikro plastik içermeyen, tamamen yıkanabilir ve çözünebilir yeni bir ped tasarladı. Piyasada bulunan geleneksel hijyenik pedlerin yüzde 90’ı geri dönüştürülemeyen plastiklerden üretilir ve bir paket ped dört plastik torbaya eş değer bir atık yaratırken; bitki bazlı bir hijyenik ped olan Fluus, biyolojik olarak tamamen çözünebilmesi nedeniyle bu ciddi miktardaki atık sorununa alternatif bir çözüm sunuyor. Sadece Birleşik Krallık’ta 3 milyar regl ürünü kullanılırken, bu ürünlerin 200 bin ton atık üretimine neden olduğu belirtiliyor. DETAY
± Microsoft Corporation, Pazartesi günü oyun şirketi Activision’ın 69 milyar dolara satın alınması işlemi için Avrupa Birliği’nden rekabet onayını aldı. Bu durum, İngilizler’in anlaşmayı veto etmesine karşın Çinli ve Güney Koreli düzenleyicileri aynı yolu izlemeye sevk edebilecek önemli bir gelişme anlamına geliyor. DETAY
± DarkBert isimli yeni bir yapay zekâ modeli üzerinde çalışan Güney Koreli araştırmacılar, dark web'de kullanılan argo ve sokak dilini yapay zekâya öğretmeyi hedefliyor. Araştırmacılar, bu yolla yapay zekânın yasa dışı veya kötü niyetli bazı eylemler için kullanılan eş anlamlı kelimeleri öğrenebileceğini, bunun da siber suçla mücadeleye yeni boyutlar kazandırabileceğini düşünüyor. DETAY
± Alman yazılım üreticisi SAP'nin personel alımı alanındaki ortak üretken yapay zekâ projelerinde Microsoft ile işbirliğini derinleştireceği duyuruldu. DETAY
± Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, yapay zekânın zamanın en güçlü teknolojilerinden biri olduğu ancak sunduğu fırsatları değerlendirmek için önce risklerinin azaltılması gerektiği kaydedildi.Yapay zekâ alanında sorumlu AR-GE faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik yeni yatırımlara ilişkin de bilgi verilen açıklamada, Ulusal Bilim Vakfı'nın, 7 yeni ulusal yapay zekâ araştırma enstitüsü kurmak için 140 milyon dolarlık fon sağlayacağı bildirildi. Açıklamada, bu yatırımın ülke genelinde bu alandaki toplam enstitü sayısını 25'e çıkaracağı belirtildi. DETAY
± Çin merkezli çok enstitülü bir araştırma ekibi, her biri yeni nesil teknolojiler için benzersiz özellikler sağlayan yeni bir “metalik bileşik ailesi” icat etti. Bu yeni bileşikler, malzemelere spesifik özellikler kazandırabiliyor. Bu benzersiz ve heyecan verici özellikler arasında fosforluymuşçasına parlama yeteneği ile şiddetli sıcaklık değişimlerine ve kontrolüne izin veren manyetik nitelikler bulunuyor. DETAY
± ON Semiconductor Corp, elektrikli araçların menzilini genişletmeye yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılan silisyum karbür yongalarının üretimini artırmak amacıyla 2 milyar dolar yatırım yapmayı düşünüyor. Genişleme yatırımının ABD, Çek Cumhuriyeti veya Kore'de yapılması planlanıyor. DETAY
± The Information'ın bildirdiğine göre, OpenAI açık kaynaklı yeni bir dil modeli yayınlamaya hazırlanıyor. OpenAI'in komut üzerine düzyazı veya şiir üretme yeteneğiyle tanınan yazılımı ChatGPT büyük ilgi görüyor. Yatırımcılar da üretken yapay zekâyı teknoloji şirketleri için bir sonraki önemli büyüme alanı olarak benimsemiş durumda. Bu nedenle, Silikon Vadisi'nde de konuya yönelik ilgi oldukça büyük. DETAY
± Çarşamba günü yapılan bir Reuters/Ipsos anketine katılan Amerikalıların çoğuna göre, yapay zekâ teknolojisinin hızlı büyümesi insanlığın geleceğini riske atabilir. Amerikalılar’ın üçte ikisinden fazlası yapay zekânın olumsuz etkilerinden endişe duyuyor ve yüzde 61'i onun medeniyeti tehdit edebileceğine inanıyor. DETAY
± Alman Kanser Araştırma Merkezi'nden araştırmacılar, her gün D vitamini alımının kanser ölüm riskini yüzde 12 oranında azaltmaya yardımcı olabileceğini ifade ediyorlar. Ayrıca, günlük vitamin kullanımının özellikle 70 yaş ve üstü kişiler için, kanser teşhisi konulmadan önce gerçekleşmesinin faydasına dikkat çekiyorlar. DETAY
± Radyoaktif kirleticileri vücuttan atmak için oral yolla alınan, deneysel bir ilacın insanlar üzerinde denenmesine başlandı. İlacın ismi HOPO 14-1. Denemelerde; sağlıklı yetişkinler üzerinde ilacın artan dozlarının vücutta güvenliği, tolere edilebilirliği ve işlenmesi test ediliyor. Kaliforniya'daki Menlo Park'taki SRI International tarafından yürütülen faz 1 çalışmaları, Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin bir parçası olan Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) tarafından finanse ediliyor. DETAY
± Normalde, otomatlar içlerinde barındırdıkları ürünleri ısıtmak veya soğutmak için hava kullanıyor. Japon içecek devi Asahi ise, otomatların aynı anda karbondioksit yakalayabileceklerini ortaya koydu. Arabalar ve insanlar tarafından üretilen karbondioksiti yakalayan yeni bir otomat türü, merkezi olarak işlenene kadar söz konusu gazı emici bir malzemeye hapsedip depolayabiliyor. Asahi, depolanan karbondioksiti gübre ve beton gibi endüstrilerde kullanılmak üzere yararlı ham maddeye dönüştürmeye çalışıyor. Otomatların Haziran 2023'ten itibaren Kanto ve Kansai bölgelerinde deneneceği, 2024'ten itibaren ise yaygınlaştırılacağı ifade ediliyor. DETAY
± İsviçre Federal Enstitüsü WSL'den bilim insanları, Frontiers in Microbiology'de Alpler ve Kuzey Kutbu'nda yürüttükleri araştırmanın sonuçlarını yayımladı. Sonuçlar cesaret verici zira bölgede plastiği düşük sıcaklıklarda bile parçalayabilen mikroorganizmalar keşfedildiği görülüyor. Bu durum, sürdürülebilir bir plastik ekonomisi sağlamak için önemli potansiyel vadediyor. DETAY
± Teleskop’un 43. bölümünü dinlemek isteyenler bu bağlantıdan podcast’e ulaşabilirler.
± Nokta Haber Yorum’da bu haftaki yazımda enerji üretiminde fotosentezin rolüne ilişkin son dönemde yapılan araştırmaları kaleme aldım. “Artan Enerji İhtiyacının Çözümü Bitkilerde mi Yatıyor?” başlıklı yazıyı okumak isteyenler bu bağlantıdan erişebilirler.
Bültenin içeriğini beğendiniz ve bir arkadaşınızın da ilgilenebileceğini mi düşünüyorsunuz? Lütfen paylaşın ve bilginin yayılmasına siz de destek olun.