Teleskop #64

Bilmek, değerlendire-bilmek ve öngöre-bilmek için... Teleskop...

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

~ Sonbahar, ormanlarda yılın özel bir zamanıdır; ağaçlar kırmızı ve altın renginin parlak tonlarına bürünür. Berrak hava, hâlâ sıcak seyreden günler ve yaprakların sunduğu muhteşem renk cümbüşü, bir tahmine göre 1 milyar dolar kadar turizm geliri sağlıyor.  Ancak iklim değişikliğinin bir sonucu olarak sonbahar hava sıcaklıkları da artıyor ve sevdalısı olduğumuz bu renkleri tehlikeye atıyor. DETAY

~ ABD'li yetkililer, uzay kirliliği nedeniyle tarihte ilk kez "çığır açan" bir para cezası verdiklerini ve uyduyu gerektiği gibi imha edemeyen bir TV şirketine 150.000 dolar ceza kestiklerini söyledi. DETAY

~ Copernicus Sentinel-5P uydusundan alınan ölçümler, bu yıl Antarktika üzerindeki ozon tabakası deliğinin kaydedilen en büyük seviyesine ulaştığını gösteriyor. Bilim insanlarının 'ozonu incelten alan' olarak adlandırdığı delik, 16 Eylül 2023'te 26 milyon kilometrekare büyüklüğe ulaştı. Bu, Brezilya'nın yüzölçümünün kabaca üç katına karşılık geliyor. DETAY

Kredi: esa.int

~ Su sıcaklığının 39 dereceye ulaştığı Tefe Gölü'nde 100'den fazla Amazon yunusu ölü bulundu. Nesli tükenmekte olan türleri kurtarmaya çalışan bilim insanları, yunusların ölümlerinin muhtemel sebebinin devam eden kuraklık olduğunu ifade ediyorlar. El Nino yılı olması sebebiyle Amazonlar'da oldukça kurak bir mevsim yaşanıyor. DETAY

SAĞLIK

~ Kasları sanki egzersiz yapıyormuş gibi kalori yakmaya teşvik eden bir ilacın, obez farelerde yağ kütlesini azalttığı bulundu. ABD'deki araştırmacılar tarafından geliştirilen ilaç, egzersiz taklitleri olarak bilinen, çoğunlukla hayvanlarda test edilen ve henüz onaylanmamış durumdaki bir terapötik sınıfa ait. DETAY

~ Kenya'da teşhis edilemeyen bir hastalık nedeniyle 100’den fazla kız öğrenci hastaneye kaldırıldı.

~ Laboratuvarda kök hücrelerden yetiştirilen bir tür insülin üreten pankreas hücresi, tip 1 diyabetli (T1D) hastalar üzerinde yapılan küçük, erken evre bir denemede büyük umut vaat etti. Araştırmacılar, Vertex Pharmaceuticals tarafından geliştirilen yaklaşımın bir gün insüline bağımlı hastalar için daha iyi bir tedaviye ve hatta tam iyileşmeye yol açabileceğini umuyor. Yarısı artık insüline ihtiyaç duymayan, kök hücreden türetilmiş adacık hücrelerini alan ilk altı yetişkine ilişkin veriler, Salı günü Hamburg'da düzenlenen Avrupa Diyabet Araştırmaları Derneği'nin yıllık toplantısında sunuldu. DETAY

DİJİTAL / TEKNOLOJİ / BİLİM / YAPAY ZEKA

~ ChatGPT'nin artık bir sesi var.  Beş gerçekçi sentetik sesten birini seçerseniz sohbet robotuyla sanki bir arama yapıyormuş gibi sohbet edebilir, sorularınıza gerçek zamanlı yanıtlar alabilirsiniz.  Chatbot ayrıca artık resimlerle ilgili soruları da yanıtlıyor.  OpenAI, Mart ayında GPT-4'ün (ChatGPT'ye güç veren model) ortaya çıkışıyla bu özelliğin tanıtımını yaptı, ancak daha önce geniş kitlelere sunulmamıştı.  Bu, artık uygulamaya görseller yükleyebileceğiniz ve onlar hakkında sorgulamalar yapabileceğiniz anlamına geliyor. DETAY

~ Getty Images, yeni üretken yapay zeka modelinin telif hakkıyla korunan içeriklere yönelik ihlal yapmadığından o kadar emin ki, müşterilerini olası her türlü fikri mülkiyet anlaşmazlığına karşı koruyacak. Bugün duyurulan üretken yapay zeka sistemi, Nvidia tarafından oluşturuldu ve yalnızca Getty'nin kütüphanesindeki görseller üzerinden eğitiliyor.  İnternetten izinsiz olarak ulaşılan logo veya görselleri içermiyor. DETAY

~ X Social Media, bir sosyal medya şirketi olan X'e dava açıyor / X Social Media adlı bir reklam ajansı, daha önce Twitter olarak bilinen şirketin pazarda kafa karışıklığına neden olduğunu ve gelir kaybına yol açtığını iddia ediyor. DETAY

ENERJİ / ULAŞIM

~ Çinli elektrikli araç şirketlerinin Avrupa’daki satış artışı yavaşlıyor.  13 Eylül'de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Birliğin "Çin'den gelen elektrikli araçlara yönelik sübvansiyon karşıtı soruşturma" başlattığını duyurdu. DETAY

~ NBC News tarafından yayımlanan bir videoya göre, San Francisco'da bir sürücü Pazartesi gecesi bir yayaya çarptı, onu Cruise sürücüsüz aracının yoluna fırlattı ve kaçtı, sürücüsüz araba da yayanın üzerinden geçti. Zuckerberg San Francisco Genel Hastanesi'ne göre, çarpılan kadının durumu kritik. Olay, şehir yetkililerinin araçların bağımsız çalışacak kadar güvenli olmadığı yönündeki iddiasını güçlendiriyor. DETAY

~ İsrailli akü geliştiricisi StoreDot, akü hücresi gelişimi için Volvo Cars ile uzun vadeli bir sözleşme imzaladı.  Her iki taraftan da uzmanların yer aldığı işbirliğinin, Volvo Cars'ın gelecekteki elektrikli otomobilleri için özel olarak tasarlanmış modifiye XFC hücreleri üretmesi bekleniyor.  XFC hücresinin son derece hızlı şarj etme yeteneğiyle öne çıktığı ifade ediliyor. StoreDot, Mayıs 2022'de söz konusu hücrenin on dakikada yüzde 86'ya kadar şarj olduğunu gösterdi ve Ekim ayında 1.000 hızlı şarj döngüsüne kadar dayandığını kanıtladı. DETAY

~ Hollanda hükümeti, Kasım 1973'ten başlayarak üç ay boyunca özel motorlu araçların Pazar günleri araç kullanmasını yasakladı.  Tedbir, OPEC enerji krizi sırasında petrol tüketimini azaltmayı amaçlıyordu ve vatandaşların ülkenin otoyollarında patenle kaymasına, piknik yapmasına ve bisiklet sürmesine olanak tanıdı.  Yarım yüzyıl sonra ve fosil yakıtla ilgili çok daha önemli bir krizin ortasında, Hollandalı bisiklet abonelik hizmeti Swapfiets, yetkilileri Pazar günü yasakları yeniden uygulamaya çağırdı. Swapfiets, Amsterdam, Rotterdam ve Lahey belediye meclislerine ayda bir kez arabasız Pazar günlerinin yeniden başlatılmasını savunan mektuplar gönderdi.  Swapfiets, konsey üyelerinin neler başarabileceklerini hayal etmelerine yardımcı olmak için yapay zekadan yararlanarak 1973'teki fotoğrafları yeniden oluşturdu ve bugün arabasız pazar günlerinin nasıl görüneceğini tahayyül eden görseller paylaştı. DETAY

Kredi: Trendwatching

SİBER GÜVENLİK

~ Pazartesi günü, bir "CBS Sabahları" ortak sunucusu, binlerce sosyal medya takipçisini, yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir sahte görselinin hiçbir bağlantısı olmayan bir ürünün tanıtımı yapılmak amacıyla kullanıldığı konusunda uyardı. DETAY

Aydilge “Aşk Paylaşılmaz” diyor. Hak veririz. Ama bu bülten paylaşılır. Bunun için de aşağıdaki kırmızı tuşa dokunmanız yeterlidir.